1996 కి ముందు, మొదటి డీమాట్ అకౌంట్ భారతదేశానికి ప్రవేశపెట్టినప్పుడు, ట్రేడర్లు తమ ట్రేడ్‌ల యొక్క భౌతిక నకలులతో భారం పడ్డారు, ఇది ప్రతి దశలో ధృవీకరించాల్సిన అవసరం ఉండేది. సెక్యూరిటీల నిర్వహణ భారం కారణంగా ట్రేడింగ్ చాలా శ్రమతో కూడుకున్నదే కాకుండా, తక్కువ పౌనఃపున్యంలో కూడా జరిగేది. ఇప్పుడు ఇది చాలా నిరంతరాయం. కానీ డీమాట్ అకౌంట్ అంటే ఏమిటి మరియు ఇది ట్రేడింగ్ కు ఎలా సహాయపడుతుంది?
డీమాట్ అకౌంట్ అంటే ఏమిటి?
‘డీమెటీరియలైజ్డ్’ కోసం డీమాట్ క్లుప్త పదం. డీమెటీరియలైజ్డ్ అంటే డీమాట్ అకౌంట్ లో ఉన్న సెక్యూరిటీలు ఎలక్ట్రానిక్ స్వభావం కలిగి ఉంటాయి. ఈ ఎలక్ట్రానిక్ సెక్యూరిటీలు యాక్సెస్ చేయడం సులభం కాదు, డిజిటల్ మరియు పాస్ వర్డ్ తో రక్షించబడిన ఆర్కైవ్ లో సురక్షితంగా నిల్వ చేయబడతాయి. ప్రపంచంలో స్టాక్ మార్కెట్ ట్రేడింగ్ చేసే దాదాపు ప్రతి వ్యక్తికి డీమాట్ అకౌంట్ ఉంటుంది, వారు ఎంత ఉపయోగిస్తారు అనే దానితో సంబంధం లేకుండగా. డీమాట్ అకౌంట్ ను సృష్టించకుండా ట్రేడ్ చేయడం అసాధ్యం.
నాన్-రెసిడెన్షియల్ ఇండియన్స్ లేదా NRI లు అని కూడా పిలువబడే భారతదేశంలో నివసించని వ్యక్తులు కూడా ఒక నిర్దిష్ట రకం డీమాట్ అకౌంట్ ను సృష్టించడం ద్వారా భారతదేశంలో ట్రేడ్ చేసే అవకాశం ఉంది. వివిధ రకాల డీమాట్ అకౌంట్ లు ఉన్నాయి, అయితే వాటి పనితీరు అంతా ఒకేలా ఉంటుంది. వివిధ రకాలైన డీమాట్ అకౌంట్ లు ఇక్కడ ఉన్నాయి, ఇవి ఈ రోజు ట్రేడింగ్ ను సులభతరం మరియు ప్రాప్యత చేసే ప్రక్రియగా మార్చాయి.
డీమాట్ అకౌంట్ రకాలు
ప్రాథమికంగా, ట్రేడర్లకు మూడు రకాల డీమాట్ అకౌంట్ లు అందుబాటులో ఉన్నాయి. భారతీయ నివాసితులు మరియు నాన్-రెసిడెన్షియల్ భారతీయులు ఇద్దరూ క్రింద పేర్కొన్న నిర్దిష్ట డీమాట్ అకౌంట్ ల ద్వారా ట్రేడింగ్ చేయగలరు. ఈ డీమాట్ అకౌంట్ రకాలు ప్రతి ఒక్కటి వేర్వేరు అవసరాలకు సరిపోతాయి కాబట్టి మీ స్థానం మరియు ఇతర ప్రమాణాలను బట్టి మీ కోసం ఉద్దేశించిన డీమాట్ అకౌంట్ రకాన్ని మీరు ఎంచుకున్నారని నిర్ధారించుకోండి. మీ కోసం సరైన డీమాట్ అకౌంట్ ను ఎంచుకున్నప్పుడు మీ మార్కెట్ భాగస్వామ్యం చాలా అర్ధవంతంగా ఉంటుంది. ఇవి క్రింది విధంగా ఉన్నాయి:
- సాదారణ డీమాట్ అకౌంట్:
ఇది భారతదేశంలో నివసించే ఏ ట్రేడర్ల కైనా సిఫార్సు చేయబడే డీమాట్ అకౌంట్. ఈక్విటీ షేర్లలో మాత్రమే ట్రేడ్ చేసే చాలా మంది వ్యక్తులకు ఇది అనువైనది కాబట్టి ఇది చాలా సాధారణమైన డీమాట్ అకౌంట్. సాధారణ డీమాట్ అకౌంట్ తో, కొనుగోలు చేసి అమ్మే షేర్లు ఎలక్ట్రానిక్ రూపంలో నిల్వ చేయబడతాయి. మీరు ఫ్యూచర్స్ మరియు ఆప్షన్ల లో ట్రేడ్ చేయాలనుకుంటే, సాధారణ డీమాట్ అకౌంట్ ను కలిగి ఉండవలసిన అవసరం లేదని గుర్తుంచుకోండి. ఫ్యూచర్స్ మరియు ఆప్షన్స్ గడువు తేదీతో వస్తాయి మరియు దీర్ఘకాలికంగా ఒకరి డీమాట్ అకౌంట్ లో నిల్వ చేయవలసిన అవసరం లేదు.
సెక్యూరిటీస్ అండ్ ఎక్స్ఛేంజ్ బోర్డ్ ఆఫ్ ఇండియా ఇటీవలే బేసిక్ సర్వీసెస్ డీమాట్ అకౌంట్ లేదా BSDA అని పిలువబడే కొత్త రకమైన డీమాట్ అకౌంట్ ను ప్రవేశపెట్టింది. ప్రాథమిక సేవల డీమాట్ అకౌంట్ సాధారణ డీమాట్ అకౌంట్ తో సమానంగా ఉంటుంది. ఒకే తేడా ఏమిటంటే, ఈ అకౌంట్ లో ఒకరి హోల్డింగ్స్ ₹50,000 లేదా అంతకన్నా తక్కువ ఉంటే ఈ రకమైన అకౌంట్ కు నిర్వహణ ఛార్జీలు ఉండవు. ఒక పెట్టుబడిదారుడు వారి BSDA అకౌంట్ లో ₹50,000 మరియు ₹2,00,000 మధ్య ఉంటే, సంవత్సరానికి ₹100 నిర్వహణ ఛార్జీ వర్తించబడుతుంది. BSDA ను ప్రారంభించిన ఆలోచన ఆర్థిక చేరికలలో ఒకటి కాబట్టి ఆన్‌లైన్‌ లో డీమాట్ అకౌంట్ రకాల్లో ఒకదాన్ని ఎంచుకోవడం ద్వారా మార్కెట్లలో ఇంకా పాల్గొనలేని పెట్టుబడిదారులకు సహాయపడుతుంది.
- స్వదేశానికి తిరిగి పంపదగిన డీమాట్ అకౌంట్:
ప్రవాస భారతీయులకు కూడా భారతీయ సెక్యూరిటీ లను ట్రేడ్ చేసే అవకాశం ఉంది మరియు ఇది స్వదేశానికి తిరిగి పంపదగే అకౌంట్ ను ఉపయోగించి చేయవచ్చు. ఇది ట్రేడర్లు విదేశాలకు నిధులను బదిలీ చేయడానికి అనుమతిస్తుంది. స్వదేశానికి తిరిగి పంపదగిన డీమాట్ అకౌంట్ ను పొందే ఒక మినహాయింపు ఏమిటంటే, ఈ రకమైన డీమాట్ అకౌంట్ లతో ఒక ప్రవాస బాహ్య బ్యాంకు అకౌంట్ అవసరం. మీరు ప్రవాస భాతీయునిగా మారిన తర్వాత, మీరు రెసిడెన్షియల్ ఇండియన్‌ గా కలిగి ఉన్న డీమాట్ అకౌంట్ ను మూసివేయాలి.
మీ అకౌంట్ మూసివేయబడిన తర్వాత, మీరు నాన్-రెసిడెంట్ ఆర్డినరీ డీమాట్ (NRO) అకౌంట్ గా పిలువబడే నిర్దిష్ట డీమాట్ అకౌంట్ కు షేర్లను బదిలీ చేయవచ్చు. మీరు మీ షేర్లను అమ్మడానికి ప్రణాళిక చేస్తున్నారని అనుకుందాం. ఈ సందర్భంలో, స్వదేశానికి తిరిగి పంపే పరిమితి అమలులోకి వస్తుంది. స్వదేశానికి తిరిగి పంపడానికి ఈ పరిమితి ప్రకారం, క్యాలెండర్ సంవత్సరానికి గరిష్టంగా $1 మిలియన్లను స్వదేశానికి పంపించడానికి మీకు చోటు ఇస్తుంది, ఇది జనవరి నుండి డిసెంబర్ వరకు విస్తరించి ఉంటుంది.
- తిరిగి పంపదగని డీమాట్ అకౌంట్
రెండవ రకం డీమాట్ అకౌంట్ ఉంది, ఇది ముఖ్యంగా ప్రవాస భారతీయులకు సిఫార్సు చేయబడింది. దీన్ని తిరిగి పంపదగని డీమాట్ అకౌంట్ అంటారు. ఈ రకమైన డీమాట్ అకౌంట్ లో ఆన్‌లైన్‌ లో, ఒకరి నిధులు మరియు సంపద జాతీయతలలో బదిలీ చేయబడదు. స్వదేశానికి తిరిగి పంపదగిన డీమాట్ అకౌంట్ మాదిరిగానే, తిరిగి పంపదగని డీమాట్ అకౌంట్ కు ఒకరి నిధులు ప్రవాస సాధారణ బ్యాంకు అకౌంట్ తో అనుబంధించబడాలి.
ముగింపు
భారతీయ నివాసులు మరియు ప్రవాస లకు ఆన్‌లైన్‌లో మూడు రకాల డీమాట్ అకౌంట్ లు అందుబాటులో ఉన్నాయి. ఇవి సాధారణ, తిరిగి పంపదగినవి, మరియు తిరిగి పంపదగనివి డీమాట్ అకౌంట్ ల రకాలు.
