ఫ్యూచర్స్ మరియు ఆప్షన్స్ వంటి డెరివేటివ్‌లలో ట్రేడ్ చేయడం 2000 సంవత్సరంలో భారతీయ స్టాక్ ఎక్స్‌చేంజ్‌లలో ప్రవేశపెట్టబడింది. ప్రారంభంలో, ఫ్యూచర్స్ మరియు ఆప్షన్స్ సూచికల కోసం మాత్రమే ఉండేవి. కొన్ని సంవత్సరాల తర్వాత, ఫ్యూచర్స్ మరియు ఆప్షన్స్ వ్యక్తిగత స్టాకులలో అనుసరించబడినవి. అప్పటి నుండి, ఫ్యూచర్స్ మరియు ఆప్షన్స్ చాలా జనాదరణ కలిగి ఉన్నాయి, మరియు స్టాక్ ఎక్స్ఛేంజ్ లో చాలావరకు ట్రేడింగ్ కోసం అకౌంట్ అవుతాయి.
ఈ సాధనాలు పెట్టుబడిదారులు మరియు ట్రేడర్లకు అందుబాటులో ఉన్నాయి, మరియు స్టాక్ మార్కెట్ హెచ్చు తగ్గులనుండి మీరు లాభం పొందాలనుకుంటే ఫ్యూచర్స్ మరియు ఆప్షన్స్ లో ఎలా ట్రేడ్ చేయాలో తెలుసుకోవడం చాలా ముఖ్యం. ఈక్విటీ నుండి రాబడి గత కొన్ని సంవత్సరాల్లో ఇతర ఆస్తులను అధిగమించింది కాబట్టి స్టాక్ మార్కెట్లో పెట్టుబడి పెట్టడం చాలా మంచి ఆలోచన. అయితే, ఈక్విటీలో మరియు ఇతర డెరివేటివ్ ఉత్పత్తులలో పెట్టుబడి పెట్టడం మార్కెట్ రిస్క్ కలిగి ఉంటాయి, కాబట్టి కొంత జాగ్రత్తగా ఉండడం ఎల్లప్పుడూ మంచిది.
ఎఫ్&ఓ ట్రేడింగ్ ప్రాధమికలు
ఎఫ్&ఓలో ఎలా పెట్టుబడి పెట్టాలో తెలుసుకోవడానికి ముందు, మీ ప్రాథమిక అంశాలను అర్ధం చేసుకోవడం సరిగ్గా ఉండాలి. కొన్ని భావనలను చూద్దాం.
ఫ్యూచర్స్ మరియు ఆప్షన్స్ అంతర్లీన ఆస్తి నుండి ఉత్పన్నం చేసే డెరివేటివ్‌లు. డెరివేటివ్స్ అందుబాటులో ఉన్న అనేక రకాల ఆస్తులు ఉన్నాయి. వీటిలో గోధుమ, పెట్రోలియం, బంగారం, వెండి, కాటన్ మరియు ఇంకెన్నో వస్తువులు ఉన్నాయి. స్టాక్ మార్కెట్లో ఫ్యూచర్స్ మరియు ఆప్షన్స్ లో ఎలా ట్రేడ్ చేయాలో మనం దృష్టి పెడదాం.
ఈ ఫ్యూచర్స్ మరియు ఆప్షన్స్ రెండు ప్రధాన ప్రయోజనాల కోసం ఉపయోగించబడతాయి. ఒకటి ధర ప్రమాదాల నుండి కాపాడుకోవడానికి; మరొకటి ధరలు లేదా ఊహంచని మార్పుల నుండి లాభం పొందడానికి. చాలా వరకు కార్యకలాపాలు ఊహాజనితమైనవి.
ఎఫ్&ఓలో ఎలా పెట్టుబడి పెట్టాలో తెలుసుకునే సమయంలో మీరు గుర్తుంచుకోవలసినది ఏమిటంటే ప్రతి ఫ్యూచర్ లేదా ఆప్షన్ కాంట్రాక్టు వేరొక పార్టీ కలిగి ఉండాలి. ఒక ఫ్యూచర్ లేదా ఆప్షన్ యొక్క ప్రతి కొనుగోలుదారు ఒక విక్రేత లేదా ‘రచయిత‘ కలిగి ఉండాలి. ఇది సున్నా–మొత్తం ఆట. మీరు గెలుచుకున్నట్లయితే, మరొకరు కోల్పోతారు మరియు మీరు కోల్పోతే మరొకరు గెలుచుకుంటారు.
ఫ్యూచర్స్ అంటే ఏమిటి?
ఫ్యూచర్స్ భవిష్యత్తులో ఒక నిర్దిష్ట తేదీనాడు కొనుగోలుదారు లేదా విక్రేత ముందుగా నిర్ణయించబడిన ధరకి స్టాక్ కొనుగోలుచేసే లేదా విక్రయించే వీలు కల్పిస్తుంది. ప్రస్తుతం రూ 80 వద్ద ఉన్న కంపెనీ బిజెడ్ యొక్క షేర్ ధరలో ఊహించిన పెరుగుదల ఉదాహరణతో ఇది ఉత్తమంగా వివరించబడవచ్చు. మీరు రూ 80 వద్ద 1,000 బిజెడ్ ఫ్యూచర్స్ కొనుగోలు చేయండి. తరువాత బిజెడ్ యొక్క షేర్ ధర రూ 100 వరకు వెళ్తే, మీరు 100-80X1000, అంటే రూ 20,000 లాభం చేస్తారు. ధర రూ 60 కు వస్తే, మీరు రూ 20,000 నష్టపోతారు.
ఆప్షన్స్ అంటే ఏమిటి?
ఆప్షన్స్ భవిష్యత్తులో ఒక నిర్దిష్ట తేదీనాడు కొనుగోలుదారు లేదా విక్రేత ముందుగా నిర్ణయించబడిన ధరకి స్టాక్ కొనుగోలుచేసే లేదా విక్రయించే హక్కును ఇస్తాయి, కానీ తప్పనిసరి కాదు. ఫ్యూచర్స్ మరియు ఆప్షన్స్ మధ్య వ్యత్యాసం ఏమిటంటే, ఆప్షన్ లో, మీరు ఒప్పందాన్ని నిర్వహించకూడదనే ఎంపికను కూడా కలిగి ఉంటారు. పైన పేర్కొన్న ఉదాహరణలో, బిజెడ్ యొక్క ధర రూ 60 వరకు పడితే, మీరు ఒప్పందాన్ని అమలు చేయకూడదనే ఎంపికను కూడా కలిగి ఉన్నారు కాబట్టి ఆ షేర్లు రూ.80 వద్ద కొనుగోలు చేయవలసిన అవసరం లేదు. కాబట్టి మీ నష్టాలు మీరు చెల్లించిన ప్రీమియంకు మాత్రమే పరిమితం చేయబడతాయి.
రెండు రకాల ఆప్షన్స్ ఉన్నాయి – కాల్ ఆప్షన్, మరియు పుట్ ఆప్షన్. ఒక కాల్ ఆప్షన్ మీకు ఒక నిర్దిష్ట స్టాక్ కొనడానికి హక్కు ఇస్తుంది, అయితే ఒక పుట్ ఆప్షన్ మీకు స్టాక్ విక్రయించే హక్కు ఇస్తుంది. మీరు స్టాక్ ధరలను పైకి వెళ్ళును అని ఆశించినప్పుడు కాల్ ఆప్షన్స్ ఉత్తమంగా పనిచేస్తాయి. స్టాక్ ధరలు పడిపోవడానికి ఆశించినప్పుడు పుట్ ఆప్షన్స్ మంచి ఎంపిక.
మార్జిన్/ప్రీమియం అంటే ఏమిటి?
మీరు ఫ్యూచర్స్ లో ట్రేడ్ చేయడం నేర్చుకుంటున్నప్పుడు మార్జిన్ గురించి తెలుసుకోవడం చాలా ముఖ్యం. మార్జిన్ అనేది మీరు ఫ్యూచర్స్ లో ట్రేడ్ చేస్తున్నప్పుడ్డు బ్రోకర్ కు చెల్లించవలసినది. ఇది మీరు చేయగల లావాదేవీలలో శాతం, మరియు మీరు చేయగలిగే గరిష్ట సాధ్యమైన నష్టం. మార్జిన్లు అస్థిర సమయాల్లో ఎక్కువగా ఉంటాయి. ఆప్షన్స్ లో, మీరు ఆప్షన్ యొక్క విక్రేతకు లేదా ‘రచయిత‘కు ప్రీమియం చెల్లిస్తారు’.
లెవరేజ్ అంటే ఏమిటి?
ఎఫ్&ఓలో ఎలా పెట్టుబడి పెట్టాలో తెలుసుకునే సమయంలో చాలా ముఖ్యమైన ఒక విషయం అనేది పరపతి యొక్క భావన. మార్జిన్ అంతర్లీన ఆస్తి యొక్క శాతం అని గుర్తుంచుకోండి. మార్జిన్ 10 శాతం, మరియు మీరు ఫ్యూచర్స్ ఒప్పందంలో రూ 10 కోట్లను పెట్టుబడి పెట్టినట్లయితే, మీరు బ్రోకర్‌కు రూ 1 కోటి మాత్రమే మార్జిన్ చెల్లించవలసి ఉంటుంది. కాబట్టి మీరు మార్జిన్ యొక్క గుణకారంలో ట్రేడ్ చేయగలుగుతారు. దీనిని లివరేజ్ అని పిలుస్తారు. అధిక లివరేజ్ అనేది పెద్ద మొత్తంలో లావాదేవీలు చేయడానికి సాధ్యమవుతుంది, మరియు తద్వారా లాభాలు చేయడానికి మీ అవకాశాలను పెంచుతుంది. వాస్తవానికి, ఇబ్బందికరమైన విషయం ఏమిటంటే ఒకవేళ మీరు చేసిన ఫ్యూచర్ ట్రేడ్ నష్టంలో పోతే మీరు చాలా డబ్బు నష్టపోతారు.
గడువు తేదీ ఏమిటి?
ఎఫ్&ఓ ట్రేడింగ్ ప్రాథమిక విషయాల్లో మరొకటి ఏంటంటే ఫ్యూచర్స్ మరియు ఆప్షన్స్ అపరిమిత వ్యవధి కోసం కావు. అవి ఒకటి, రెండు లేదా మూడు నెలలు వంటి నిర్దిష్ట వ్యవధి కోసం ఉంటాయి. గడువు వ్యవధి ముగిసే సమయంలో, కాంట్రాక్టులు నగదులో లేదా షేర్ల డెలివరీ ద్వారా సెటిల్ చేయబడాలి. అయితే, గడువు ముగిసే వ్యవధి వచ్చే వరకు మీరు వాటిని ఉంచుకోవలసిన అవసరం లేదు. మీకు కావలసిన వైపు ధరలు కదలడం లేదని అనుకుంటే మీరు లావాదేవీని ముందుగానే మూసివేయవచ్చు.
ఏది మంచిది — స్టాక్స్ లేదా ఫ్యూచర్స్?
స్టాక్స్ లో నేరుగా పెట్టుబడి పెట్టే బదులు ఫ్యూచర్స్ లో పెట్టుబడి పెట్టడంలో ఏదైనా ప్రయోజనం ఉందా? ఖచ్చితంగా, ఫ్యూచర్స్ ట్రేడింగ్‌లో ప్రయోజనాలు ఉన్నాయి. అతి పెద్ద ప్రయోజనం ఏమిటంటే మొత్తం ఆస్తి లేదా స్టాక్ పొందడం పై మీరు మూలధనాన్ని ఖర్చు చేయవలసిన అవసరం లేదు. మీరు బ్రోకర్ కు మార్జిన్ మాత్రమే చెల్లించవలసి ఉంటుంది, ఇది మీరు చేసే ఫ్యూచర్స్ లావాదేవి శాతం. అదనంగా మీరు లివరేజ్ ప్రయోజనాన్ని పొందుతారు, అంటే మీరు పెద్ద బహిర్గతం పొందగలుగుతారు మరియు మీ లావాదేవీల నుండు డబ్బు సంపాదించే అవకాశాలను పెంచుకోవచ్చు.
ఏది మంచిది – స్టాక్స్ లేదా ఆప్షన్స్?
మీరు చెల్లించిన ప్రీమియంకు మీ నష్టాలు పరిమితం చేయబడతాయి కాబట్టి ఆప్షన్స్ ఒక మంచి ఎంపిక అని అనిపిస్తోంది. ఇది ఫ్యూచర్లతో పేలవంగా పోల్చవచ్చు, ఎందుకంటే ఫ్యూచర్స్ లో కాంట్రాక్ట్ స్ట్రైక్ ధర వద్ద అమలు చేయాలి, మరియు నష్టాల సామర్థ్యం అపరిమితం కావచ్చు. అయితే, ఆప్షన్ల కంటే ఫ్యూచర్స్ లో లాభం పొందే అవకాశాలు చాలా ఎక్కువగా ఉంటాయి. ప్రపంచం అంతటా, అధిక సంఖ్యలో ఆప్షన్ ఒప్పందాలు పనికిరాకుండగా గడువు ముగుస్తాయి. ఆ విధంగా ఆప్షన్ ఒప్పందాల నుండి ప్రధాన లాభం పొందేవారు వారిని విక్రయించే రచయితలు.
స్టాక్స్ లో కన్నా ఫ్యూచర్స్ లో ట్రేడింగ్ చేయుటలో కొన్ని నష్టాలు ఉన్నాయి. వాటిలో ఒకటి ఏంటంటే మీకు అంతర్లీన షేర్లపై యాజమాన్యం లేదు. కాబట్టి మీరు కంపెనీ నుండి డివిడెండ్స్ వంటి యాజమాన్యం యొక్క ప్రయోజనాన్ని లేదా ఓటింగ్ రైట్స్ పొందలేరు. ఫ్యూచర్స్ యొక్క ఏకైక ప్రయోజనం ధరల కదలిక నుండి ప్రయోజనం పొందడం.
ఇండెక్స్ ఫ్యూచర్స్ అంటే ఏమిటి?
స్టాక్ మార్కెట్లో రెండు రకాల ఫ్యూచర్స్ అందుబాటులో ఉన్నాయి. ఒకటి ఇండెక్స్ ఫ్యూచర్స్, మరొకటి వ్యక్తిగత స్టాక్ ఫ్యూచర్స్. ఇండెక్స్ ఫ్యూచర్స్ లో అంతర్లీన ఆస్థి స్టాక్స్ తో కూడిన ఆ ఇండెక్స్. మీరు చేస్తున్నది సూచిక యొక్క సాధారణ కదలికపై బెట్టింగ్. మీరు నిఫ్టీ, సెన్సెక్స్, బ్యాంక్ ఇండెక్స్, ఐటి ఇండెక్స్ లలో ఫ్యూచర్స్ పొందవచ్చు. మీరు కేవలం ఒకదానికి బదులుగా అనేక స్టాక్స్ పై మెరుగ్గా ఉన్నందున, వ్యక్తిగత స్టాక్స్ లో పెట్టుబడి పెట్టడం కంటే రిస్కులు తక్కువగా ఉంటాయి. ఇండెక్స్ ఫ్యూచర్స్ నగదు సెటిల్ చేయబడతాయి, మరియు షేర్ల డెలివరీ ఏదీ ఉండదు.
అన్ని స్టాక్స్ కు ఫ్యూచర్స్ అందుబాటులో ఉన్నాయా?
లేదు, కొన్ని స్టాక్స్ మాత్రమే ఫ్యూచర్స్ ట్రేడింగ్ కోసం అర్హత కలిగి ఉంటాయి. సెక్యూరిటీలు & ఎక్స్చేంజ్ బోర్డ్ ఆఫ్ ఇండియా (సెబి) ద్వారా నిర్దేశించబడిన 175 సెక్యూరిటీల పై ఫ్యూచర్స్ కాంట్రాక్ట్స్ అందుబాటులో ఉంటాయి. అవి లిక్విడిటీ మరియు పరిమాణం కలిగి ఉన్న అనేక ప్రమాణాల ప్రకారం ఎంచుకోబడతాయి.
ఫ్యూచర్స్ ట్రేడింగ్ లో మార్క్ టు మార్కెట్ అంటే ఏమిటి?
తెరవండి ఫ్యూచర్స్ ఒప్పొందాలు ప్రతి ట్రేడింగ్ రోజు ఆఖరిలో ఆటోమేటిక్ గా మార్కడ్ టు మార్కెట్ చేయబడతాయి. అంటే, ఈరోజు యొక్క బేస్ ధర గత రోజు మూసివేయబడిన ధరతో పోల్చబడుతుంది, మరియు వత్యాసం నగదు రూపంలో సెటిల్ చేయబడుతుంది. ఇది మార్జిన్ అవసరాలను లెక్కించడానికి ఉపయోగించబడుతుంది. ఫ్యూచర్స్ ఒప్పందంలోని స్టాక్స్ యొక్క ప్రస్తుత విలువ పడిపోతే, అవసరమైన స్థాయిలో మార్జిన్ నిర్వహించడానికి ట్రేడర్ బ్రోకర్ నుండి మార్జిన్ కాల్ పొందుతారు. మార్జిన్ కాల్ నెరవేర్చబడకపోతే, బ్రోకర్ ఫ్యూచర్స్ ను విక్రయించవచ్చు, మరియు ట్రేడర్ భారీ నష్టాలను పొందవచ్చు.
ఎఫ్&ఓ ట్రేడింగ్ యొక్క లాభాలు మరియు నష్టాలు
మీరు ఫ్యూచర్స్ మరియు ఆప్షన్స్ ఎలా వాణిజ్యం చేయాలో తెలుసుకున్నప్పుడు, మీరు ఎందులోకి వెళ్తున్నారో కూడా తెలుసుకోవాలి. ఖచ్చితంగా, ఎఫ్&ఓలో పెట్టుబడి పెట్టడానికి ఎన్నో ప్రయోజనాలు ఉన్నాయి, అవి లీవరేజ్ వంటివి. కానీ ఎఫ్&ఓ కూడా ప్రమాదకరంగా ఉండవచ్చు. అధిక లివరేజ్ మీరు పెద్ద పొజిషన్స్ తీసుకోవడానికి వీలుకల్పిస్తుంది, మరియు మార్కెట్ మీకు సహాయం చేయకపోతే, నష్టాలు భారీగా ఉండవచ్చు. ఎఫ్&ఓ అంతా భవిష్యత్తు ధర కదలికల పై బెట్టింగ్ చేయడం, మరియు అవి ఏ విధంగా కదులుతాయో ఎవ్వరూ ఖచ్చితంగా చెప్పలేరు.
