పుట్ ఆప్షన్

ఒక పుట్ ఆప్షన్ ప్రైమర్

పుట్ ఆప్షన్స్  అనేవి వినియోగదారులకు ప్రత్యేక ధర వద్ద ఒక ముందుగా నిర్ణయించబడిన తేదీకి ఆస్తిని విక్రయించడానికి హక్కు ఇచ్చే కానీ బాధ్యతను అందించని డెరివేటివ్లు. ఇవి స్టాక్స్, కమోడిటీలు, మినరల్స్, పెట్రోలియం వంటి ఎనర్జీ ఉత్పత్తులు వంటి అనేక రకాల ఆస్తుల కోసం ఉపయోగించబడతాయి.

ఈ డెరివేటివ్స్ 2001 లో భారతీయ స్టాక్ మార్కెట్లలో ప్రవేశపెట్టబడ్డాయి. ఈ రోజు, సెక్యూరిటీలు మరియు ఎక్స్చేంజ్ బోర్డ్ ఆఫ్ ఇండియా (సెబి) 175 నిర్దిష్ట సెక్యూరిటీలపై ఫ్యూచర్స్ మరియు  ఆప్షన్స్ ను అందిస్తుంది.

పుట్ ఆప్షన్ వివరించబడింది

షేర్ మార్కెట్లో ఒక పుట్ ఆప్షన్  అంటే ఏమిటో లోతైన పరిశీలన తీసుకుందాం. మీరు ధరలు పడిపోతాయని ఆశించినప్పుడు మీరు దాన్ని కొనుగోలు చేయాలి, ఈ విధంగా మీరు లాభాలు పొందవచ్చు. కాల్ ఆప్షన్స్   విషయంలో, వ్యతిరేకంగా జరుగుతుంది. ధరలు పెరగడాన్ని ఆశించినప్పుడు ప్రజలు కాల్ ఆప్షన్స్ ను కొనుగోలు చేస్తారు.

పుట్ ఆప్షన్ ను మెరుగ్గా అర్థం చేసుకోవడానికి, ఉదాహరణను ఉపయోగించుదాం. కంపెనీ ఎక్స్ఎస్ యొక్క షేర్ ధర తక్కువగా ఉంటుందని అనుకుందాం. కాబట్టి మీరు కంపెనీ ఎక్స్ఎస్ యొక్క ఆప్షన్స్ ను ప్రతి ఒక్కటి రూ 50 వద్ద కొనుగోలు చేస్తారు, గడువు తేదీన ఆ ధర వద్ద వాటిని అమ్మడానికి మీకు హక్కు ఇస్తుంది. ఎక్స్ఎస్ వాటా ధర రూ 40 కు పడినట్లయితే, మీరు మీ వ్యాపారాన్ని రూ 50 స్ట్రైక్ ధర వద్ద వినియోగించుకోవడానికి ఎంచుకోవచ్చు, తద్వారా ప్రతి ఒక్కదానికీ రూ 10 లాభం పొందవచ్చు. మీరు 1,000 ఆప్షన్స్ ను కొనుగోలు చేసి ఉంటే, మీరు లావాదేవీలపై రూ 10,000 సంపాదించి ఉంటారు.

ఎక్స్ఎస్ షేర్ల ధర రూ 60 వరకు పెరిగినప్పుడు ఏమి జరుగుతుందో చూద్దాం. ఈ సందర్భంలో, మీరు మీ పుట్ ను రూ . 50 వద్ద వినియోగించి, మీరు 1,000 ఆప్షన్స్ ను కొనుగోలు చేసినట్లయితే మీరు రూ . 10, లేదా రూ. 10,000 కోల్పోతారు. మీరు అటువంటి నష్టం పరిచే లావాదేవీలోకి ప్రవేశించాలనుకోరు. కాబట్టి మీరు అమ్మడానికి హక్కును ఉపయోగించకూడదని ఎంపిక కలిగి ఉన్నారు. ఈ సందర్భంలో, మీరు లావాదేవీలోకి ప్రవేశించడానికి చెల్లించిన ప్రీమియం మాత్రమే నష్టం జరిగి ఉంటుంది. ఇది డీల్ పరిమాణం ఆధారంగా సాధారణంగా మీ నష్టాల కంటే తక్కువగా ఉంటుంది.

మీరు వీటిని సెన్సెక్స్ మరియు నిఫ్టీ వంటి సూచికల కోసం కూడా కొనుగోలు చేయవచ్చు. ఇది ఒక స్టాక్ ఆప్షన్  లాగానే పనిచేస్తుంది. మీరు నిఫ్టీ 50 సూచిక పడిపోవలని ఆశించినట్లయితే. అప్పుడు మీరు నిఫ్టీ యొక్క 100 కొనుగోలు చేయండి. నిఫ్టీ ప్రస్తుత 11,900 నుండి 11,400 వరకు పడితే, మీరు ఆప్షన్ వినియోగించుకుని లాభాలను బుక్ చేసుకోవచ్చు, ఇది (11,900-11,400) x 100, లేదా రూ 50,000.

మీ పోర్ట్ ఫోలియోలో ఇప్పటికే మీరు కలిగి ఉన్న స్టాక్స్ లో ఏవైనా ధర మార్పులకు వ్యతిరేకంగా హెడ్జ్ చేసుకోవడానికి ఒక పుట్ ను ఉపయోగించవచ్చు. మీకు కంపెనీ  ఎక్స్ఎస్ యొక్క 1,000 షేర్లను స్వంతానికి కలిగి ఉంటారని అనుకుందాం, దీని ధరలు మీరు ప్రస్తుతం ఉన్న రూ 50 నుండి త్వరలోనే పడిపోతాయిని మీరు భావిస్తున్నారు. మీరు ఆ షేర్లను ఇప్పుడే విక్రయించాలనుకోవడం లేదు, కానీ ఇప్పటికీ, ధరలో తగ్గింపు నుండి హెడ్జ్ చేసుకోవాలనుకుంటున్నారు. కాబట్టి మీరు ప్రతి షేర్ రూ  50 రేటుకు కంపెనీ ఎక్స్ఎస్ యొక్క 1,000 ని కొంథారు. మీ షేర్ల ధర రూ 40 వరకు పడినట్లయితే, గడువు ముగిసిన వ్యవధి సమయంలో మీరు రూ 50 స్ట్రైక్ ధర వద్ద ఆప్షన్లను అమ్మగలుగుతారు. దీని అర్థం మీరు రూ 10,000 లాభం పొందుతారు, ఇది మీ పోర్ట్ ఫోలియోలో ఏవైనా నష్టాలను ఆఫ్సెట్ చేయడానికి ఉపయోగించవచ్చు. ఇది ‘రక్షణాత్మక’ పుట్ స్ట్రాటజీ అని పిలుస్తారు.

పుట్ ఆప్షన్లలో లివరేజింగ్

ఆప్షన్స్ లో వర్తకం యొక్క ప్రధాన ఆకర్షణల్లో ఒకటి లివరేజ్ పొందే అవకాశం. ఇది ఎందుకంటే మీరు అండర్లైయింగ్ ధర యొక్క ఒక భాగంలో ఆప్షన్స్ ఒప్పందాలను పొందవచ్చు. ఒక ఆప్షన్స్ ఒప్పందంలోకి ప్రవేశించడానికి మీరు ప్రీమియం మాత్రమే చెల్లించవలసి ఉంటుంది, ఇది అండర్లైయింగ్ ఖర్చు కంటే చాలా తక్కువగా ఉంటుంది. అధిక ఎక్స్పోజర్ అంటే లాభం కోసం మరిన్ని అవకాశాలు. మరియు మీకు ఒప్పందాన్ని అనుసరించడం తప్ప మరొక మార్గంలేని ఫ్యూచర్స్ లాగాకాకుండా, ఆప్షన్లలో మీరు దాన్ని ఉపయోగించకూడదని ఆప్షన్ ను కలిగి ఉంటారు. మీరు మీ హక్కును వినియోగించకపోతే ఒకే డౌన్‌సైడ్ అనేది పుట్ ఆప్షన్ ను కొనుగోలు చేయడానికి మీరు చెల్లించిన ప్రీమియం.

ప్రీమియం అంటే ఏమిటి?

షేర్ మార్కెట్లో పుట్ ఆప్షన్  ఏమిటో మీరు అర్థం చేసుకోవడానికి ప్రయత్నిస్తున్నప్పుడు, మీరు ఒక ఆప్షన్స్   ఒప్పందంలోకి ప్రవేశించినప్పుడు మీరు చెల్లించవలసిన ప్రీమియం గురించి కూడా మీకు మంచి అవగాహన ఉండాలి. మీరు ఆప్షన్ ను కొనుగోలు చేసినప్పుడు, ప్రీమియం బ్రోకర్‌కు చెల్లించవలసి ఉంటుంది, ఇది తరువాత మార్పిడికి బదిలీ చేయబడుతుంది, అప్పుడు పుట్ ఆప్స్ విక్రయించేవారికి చేయబడుతుంది. కాబట్టి ప్రీమియం అనేది కొనుగోలుదారు కోసం ఖర్చు, మరియు విక్రేత లేదా ఆప్షన్  రచయిత కోసం ఆదాయం.

లెక్కించబడిన ప్రీమియం అనేది ఆధారపడి ఉన్న ఆస్తి యొక్క ప్రస్తుత ధర, మార్కెట్ ధర మరియు స్ట్రైక్ ధర మధ్య వ్యత్యాసం (ఆప్షన్స్   ఒప్పందం అమలు చేయబడిన ధర) మరియు ఒప్పందం యొక్క గడువు తేదీ వరకు సమయం వంటి వివిధ అంశాల ద్వారా నిర్ణయించబడుతుంది.

ప్రీమియం అనేది స్థిరమైన విషయం కాదు కానీ అంతర్లీన ధరలో మార్పులపై ఆధారపడి ఉంటుంది. ఒక పుట్ విషయంలో, అంతర్లీన (స్టాక్స్ లేదా ఇండిసెస్) ఆస్తి ధర పెరగడంతో ప్రీమియం ధర తగ్గుతుంది. ఒక కాల్ ఆప్షన్  విషయంలో ఇది విరుద్ధం. ఇక్కడ, అంతర్లీన ధర పెరగడంతో ప్రీమియం పెరుగుతుంది. 

 అది ఎక్కువగా ఇన్-ద మనీ లోకి వెళ్ళేటప్పుడు ఒక ఆప్షన్ యొక్క ప్రీమియం పెరుగుతుంది, ఇది ఒక పుట్ విషయంలో, అంతర్లీన (స్టాక్స్ లేదా ఇండిస్) యొక్క మార్కెట్ ధరకు ఎగువన స్ట్రైక్ ధర ఉన్నప్పుడు జరుగుతుంది.. ఈ పరిస్థితిలో, స్టాక్/ఇండెక్స్ ధర స్ట్రైక్ ధర కంటే తక్కువగా ఉన్నందున ఆప్షన్స్  కాంట్రాక్ట్ వినియోగించుకోదగిన విలువ కలిగి ఉంటుంది.

దీనికి విరుద్ధంగా, పుట్ ఆప్షన్  అవుట్-ఆఫ్-ద-మనీ అయిననప్పుడు ప్రీమియంలు పడిపోతాయి. స్ట్రైక్ ధర  అంతర్లీనంగా ఉన్నదాని మార్కెట్ ధర కంటే తక్కువగా ఉన్నప్పుడు ఇది ఒక పరిస్థితి.

పుట్ ఆప్షన్ ఎప్పుడు విక్రయించాలి 

విక్రయించడానికి గడువు తేదీ ముగిసే వరకు మీరు వేచి ఉండవలసిన అవసరం లేదు. గడువు తేదీ ముగిసే ముందు ఎప్పుడైనా అది విక్రయించబడవచ్చు. ఇది నష్టాలను కట్ చేయడానికి లేదా లాభాలను బుక్ చేయడానికి చేయవచ్చు. ఉదాహరణకు, మీరు ఒక పుట్ కాంట్రాక్ట్ కలిగి ఉన్న స్టాక్ లేదా సూచిక పెరుగుతుందని మీరు భావిస్తే, ఆప్షన్ విక్రయించడం ద్వారా మీరు ఆదాయాన్ని గరిష్టంగా పెంచుకోవచ్చు లేదా నష్టాలను తగ్గించవచ్చు.

ఆప్షన్ రైటర్ – మీరు ఆప్షన్ ను కొనుగోలు చేసే ఎంటిటీ – గడువు ముగియడానికి ముందు ఆప్షన్ నుండి వదిలివేసే ఆప్షన్ ను కూడా కలిగి ఉంటుంది. అండర్లైయింగ్ ఆస్తి – స్టాక్స్ లేదా ఇండిసెస్ ధర – స్ట్రైక్ ధర సమీపంలో లేదా దాని కంటే తక్కువగా ఉంటే, ఆప్షన్ రైటర్ ఆప్షన్ ను తిరిగి కొనుగోలు చేసే ఆప్షన్ ను కలిగి ఉంటారు. అలా చేయడానికి, అతను కొనుగోలుదారునికి ప్రీమియం చెల్లించవలసి ఉంటుంది, ఎందుకంటే అది ఇప్పుడు పుట్ అనేది అవుట్-ఆఫ్-ద-మనీ ఉంది. ఈ సందర్భంలో, ఆప్షన్ రైటర్ నష్టం అనేది సేకరించిన ప్రీమియం నుండి బయటకు వచ్చేందుకు చెల్లించిన ప్రీమియం మైనస్ మధ్య వ్యత్యాసం.

అయితే, అంతర్లీన ఆస్తి యొక్క ధర స్ట్రైక్ ధర కంటే ఎక్కువగా ఉంటే, ఒప్పందం విలువలేనిది అయి ఉండే కారణంగా ఆప్షన్ రైటర్లు గడువు ముగిసే వరకు దాన్ని నిలిపి ఉంచవచ్చు మరియు వారు మొత్తం ప్రీమియం ఉంచుకోగలరు.

కాబట్టి ఒక పుట్ ట్రేడ్ పరిష్కరించడానికి మూడు మార్గాలు ఉన్నాయి. ఒకటి స్క్వేరింగ్ ఆఫ్ చేయడం. ఇది అదే స్టాక్స్ లేదా సూచికల కోసం ఒక కాల్ ఆప్షన్ ను కొనుగోలు చేయడం. మరొకటి భౌతిక సెటిల్మెంట్, ఇక్కడ మీరు అండర్లైయింగ్ షేర్లను అమ్ముతారు. అయితే, అవి క్యాష్ సెటిల్ చేయబడినందున ఇది ఇండెక్స్ ఆప్షన్ కు సాధ్యం కాదు. మూడవ ఆప్షన్  పుట్ ఆప్షన్స్ ను విక్రయించడం.

పుట్ వర్సెస్ కాల్ ఆప్షన్

ట్రేడింగ్ కోసం ఏది మంచిది – పుట్ లేదా కాల్ ఆప్షన్ ? ఆ ప్రశ్నకు సమాధానం అనేది  అంత స్పష్టంగా ఉండదు. ఇది అంతా మీ రిస్క్ సహనం, మార్కెట్లో పరిస్థితి మరియు మీ పెట్టుబడి లక్ష్యాలపై ఆధారపడి ఉంటుంది. మీరు స్టాక్స్ ధరలు పడిపోవాలని ఆశించినట్లయితే, అప్పుడు పుట్స్ అనేవి మంచి ఆప్షన్ . ధరలు పడిపోతాయని ఆశించబడితే, అప్పుడు మీరు కాల్ ఆప్షన్స్  తో మెరుగ్గా ఉండవచ్చు.

భారతదేశంలో పుట్ ఆప్షన్లను ఎలా ట్రేడ్ చేయాలి

ఇప్పుడు మీరు ఒక పుట్ ఆప్షన్  అంటే ఏమిటో అర్థం చేసుకున్నారు కాబట్టి, మీరు వాటిలో ముందుకు వెళ్లి వాణిజ్యం చేయవచ్చు. ముంబై స్టాక్ ఎక్స్ఛేంజ్ మరియు నేషనల్ స్టాక్ ఎక్స్చేంజ్ వంటి స్టాక్ ఎక్స్చేంజ్ లో పుట్ మరియు కాల్ ఆప్షన్ల వంటి డెరివేటివ్లు అందుబాటులో ఉన్నాయి. ఏదైనా ఇతర షేర్ లాగానే మీరు మీ బ్రోకర్ ద్వారా ఫ్యూచర్స్ మరియు ఆప్షన్స్ ను కొనుగోలు మరియు అమ్మవచ్చు. సెన్సెక్స్, నిఫ్టీ మరియు ఇతర సెక్టారల్ ఇండిసెస్ వంటి సూచికల్లో మీరు పుట్ మరియు కాల్ ఆప్షన్స్ ను కొనుగోలు చేయవచ్చు. అయితే, అన్ని స్టాక్స్ పై డెరివేటివ్స్ వర్తకం చేయలేదని మీరు గమనించాలి. అవి ఎక్స్ఛేంజ్ లో జాబితా చేయబడిన దాదాపుగా 175 షేర్లకు మాత్రమే అందుబాటులో ఉంటాయి.