ઝિંક ફ્યુચર્સ
ઝિંક એક વાદળી સફેદ ધાતુ છે જેનો ઉપયોગ પ્રાચીન સમયથી ભારતમાં કરવામાં આવ્યો છે, મુખ્યત્વે પિત્તળના ઉત્પાદનમાં કરવામાં આવ્યો છે, જે તાંબુ અને ઝિંકની મિશ્રણ છે. એવું કહેવામાં આવે છે કે ઝિંકની શરૂઆત ભારતમાં 6મી શતાબ્દી ઇશા પુર્વ થઈ હતી.
આજે, ગેલ્વનાઇઝિંગ પ્રક્રિયામાં મોટાભાગના ધાતુનો ઉપયોગ કરવામાં આવે છે, લોખંડ અથવા સ્ટીલ પર કાટ અથવા રસ્ટિંગને રોકવા માટે ઝિંકની એક સ્તર સાથે કોટ કરવામાં આવે છે. ઝિંકનો ઉપયોગ પિત્તળ અને કાંસ્ય અને અન્ય એલોય બનાવવા માટે પણ કરવામાં આવે છે. તે પણ એક જરૂરી ટ્રેસ તત્વ છે – માનવ સ્વાસ્થ્ય જાળવવા માટે ઝિંકની નાની માત્રા જરૂરી છે. ઝિંક એ કેટલીક આવશ્યક વસ્તુઓમાંની એક છે જે વેપાર માટે પણ ઉપલબ્ધ છે. તમે ભારતમાં કોમોડિટી એક્સચેન્જ દ્વારા ઝિંક ફ્યુચર્સ ખરીદી અને વેચી શકો છો.
ઝીંક ઉત્પાદન અને સપ્લાય
ઝિંકનો ઉપયોગ વિશ્વભરમાં વ્યાપક રીતે કરવામાં આવે છે અને આયરન, એલ્યુમિનિયમ અને કૉપર પછી ચોથા ક્રમે આવે છે. ચાઇના 2017 માં કુલ ઉત્પાદિત 13 મિલિયન ટન માથી 5 મિલિયનના ઉત્પાદક છે, જે તેને અગ્રણી ઉત્પાદક બનાવે છે. ભારત વિશ્વની સૌથી વધુમા ત્રીજા સ્થાને છે, જે 1.3 મિલિયન ટનનું છે; વિશ્વની ટોચની ઝિંક માઇન્સમાંથી એક રાજસ્થાન સ્થિત છે. પેરુ દ્વિતીય સ્થાન પર 1.4 મિલિયન ટન છે.
ઝિંકની માંગ અને કિંમતો
ઝિંકના વિશ્વના સૌથી મોટા ગ્રાહક ચીન છે. માઇન ક્લોઝર અને નવી એક્સપ્લોરેશન પહેલના અભાવ ને કારણે ઝિંક પ્રોડક્શન થોડા સમય સુધી સ્થિર રહ્યું હતુ. તાજેતરના મહિનામાં, સ્ટીલ પર ટેરિફ લાગુ કરવાનો અમેરિકાનો નિર્ણય ઝિંક કિંમતો પર બ્રેક મૂકાયો. જો કે, ધાતુની વૈશ્વિક માંગ વધવાની અપેક્ષા છે. આ પરિબળો ઝિંક ફ્યુચર્સમાં રોકાણ કરવા માટે મૂલ્યવાન છે.
ઝિંક ફ્યુચર્સ
જેમ અમે પહેલાં જણાવ્યું હતું, ઝિંક ફ્યુચર્સ લંડન મેટલ્સ એક્સચેન્જ (LME) અને ન્યૂ યોર્ક મર્કન્ટાઇલ એક્સચેન્જ (NYMEX) જેવી કોમોડિટી એક્સચેન્જ પર ટ્રેડ કરવામાં આવે છે. ભારતમાં, આને મલ્ટી-કમોડિટી એક્સચેન્જ (MCX) પર ખરીદી અને વેચી શકાય છે.
આ ફ્યુચર્સનો ઉપયોગ મુખ્યત્વે સ્ટીલ ઉત્પાદકો દ્વારા કરવામાં આવે છે જેઓ ઝિંકની કિંમતમાં કોઈપણ ફેરફારો સામે રહેવા માંગે છે, એક આવશ્યક કાચા માલ માટે. જો કે, સટોડિયા અને નાના રોકાણકારો લાભ મેળવી શકે છે, ખાસ કરીને સપ્લાય ખામીના કારણે ધાતુની કિંમતો ભવિષ્યમાં વધવાની અપેક્ષા રાખવામાં આવે છે.
ચાઇના ઝિંકના સૌથી મોટા ગ્રાહક હોવાથી, ઝિંક ફ્યુચર્સના ભાગ્ય તેની અર્થવ્યવસ્થા કેવી રીતે કરશે તે પર આધારિત રહેશે. જો ચાઇનામાં આર્થિક વૃદ્ધિ ભવિષ્યમાં ચાલુ રહે, તો તમારી પાસે ઝિંક ફ્યુચર્સમાંથી નફા કરવાની સારી સંભાવના હશે.
ચાઇના એક વિશ્વનો સૌથી મોટો સ્ટીલનો નિકાસકાર પણ છે, અને તેથી આ ધાતુની માંગ વિશ્વભરમાં ઝિંકની માંગને પણ અસર કરશે. આ કારણ છે, જેમ કે અમે પહેલાં જણાવ્યુ છે, જેમ કે મોટાભાગના ઝિંકનો ઉપયોગ સ્ટીલ ગેલ્વનાઇઝિંગ માટે કરવામાં આવે છે. સ્ટીલ ઑટોમોબાઇલ્સ જેવા ઘણા ઉદ્યોગો માટે કાચો માલ છે, તેથી સ્ટીલની માંગ આર્થિક પ્રદર્શનનું સારું બેરોમીટર છે.
અન્ય તમામ વસ્તુઓના ભવિષ્યની જેમ, માર્જિન ઓછુ હોવાથી ઝિંક ફ્યુચર્સમાં લાભ લેવામાટે નોંધપાત્ર અવકાશ છે. જોકે, જોખમો પણ ઉચ્ચ છે. જો તમારી પાસે જોખમ માટે ભૂખ નથી, તો તમે ઝિંક વિકલ્પોમાં રોકાણ કરી શકો છો. જેમ અમે જાણીએ છીએ, જો કિંમતો તમારી અપેક્ષાઓને પૂર્ણ કરતી નથી તો વિકલ્પો તમને બહાર નીકળવાનો અધિકાર આપે છે.
નિષ્કર્ષ
ઝિંક ફ્યુચર્સ વિશ્વ અર્થવ્યવસ્થાના ભાગ્ય પર ખૂબ જ નિર્ભર છે, ખાસ કરીને સ્ટીલ સેક્ટર. ચાઇનાની માંગ પણ નોંધપાત્ર ભૂમિકા ભજવશે. તમારે તેમાં રોકાણ કરવાનો નિર્ણય લેતા પહેલાં આ તમામ પરિબળોને ધ્યાનમાં લેવા જોઈએ.
