ఐపిఒ పెట్టుబడి కోసం, సెక్యూరిటీలు మరియు ఎక్స్చేంజ్ బోర్డ్ ఆఫ్ ఇండియా (సెబీ) దానిని నాలుగు విభాగాల్లో వర్గీకరించింది. నాలుగు వర్గాల గురించి వివరంగా తెలుసుకుందాం.
అర్లీ బర్డ్ అమ్మాయిని పట్టుకుంటుంది.’
మీరు ఇంతకు ముందు ఈ వాక్యం విన్నారు, ఇది మొదటి కదలిక ప్రయోజనాన్ని సూచిస్తుంది. భారతీయ స్టాక్ మార్కెట్లో ఈ ప్రయోజనాన్ని సాధించడానికి IPO ఉత్తమ మార్గం. ఎందుకంటే ఇది మొదటిసారి దాని షేర్లను పబ్లిక్‌కు అందించినప్పుడు కంపెనీ యొక్క షేర్‌హోల్డర్‌గా మారడానికి మీకు అవకాశాన్ని ఇస్తుంది మరియు అది కూడా ఆకర్షణీయమైన ధర వద్ద అందిస్తుంది.
ఐపిఒలు గత కొన్ని సంవత్సరాలలో ఇతర ప్రయోజనాలతో పాటు ఫండ్స్ సేకరించడానికి సహాయపడతాయి కాబట్టి, మీరు ఐపిఒ కోసం వెళ్తున్న కంపెనీల సంఖ్యలో అద్భుతమైన పెరుగుదలను చూడవచ్చు. మంచి రాబడులను సంపాదించేటప్పుడు దాని ప్రాథమిక అంశాలను అర్థం చేసుకోవడానికి నోవైస్ పెట్టుబడిదారులకు మంచి అవకాశాన్ని అందించడం వలన ఈ IPOలు స్టాక్ మార్కెట్‌కు చాలా పెట్టుబడిదారులను అందించాయి.
IPO ప్రాసెస్ సమయంలో షేర్ల కోసం అప్లై చేయగల వివిధ రకాల పెట్టుబడిదారులు ఉన్నారు. ఈ కేటగిరీలు అన్నీ ఒక ప్రత్యేక రిజర్వ్ కోటా లేదా షేర్ల శాతం కలిగి ఉంటాయి. పెద్ద సంస్థాగత పెట్టుబడిదారుల కోసం వివిధ సమయాల్లో ఐపిఒ సబ్‌స్క్రిప్షన్లు తెరవబడతాయి ఎందుకంటే కంపెనీలు వాటిని షేర్ల ప్రాధాన్యతగల కొనుగోలుదారులుగా పరిగణిస్తాయి. ఈ కేటగిరీలు అన్నింటినీ వివరంగా అర్థం చేసుకుందాం.
ఒక ఐపిఒలో పెట్టుబడిదారుల రకాలు
1. సంస్థాగత పెట్టుబడిదారులు లేదా అర్హత కలిగిన సంస్థాగత పెట్టుబడిదారులు (QIIలు)
వాణిజ్య బ్యాంకులు, మ్యూచువల్ ఫండ్ హౌస్‌లు, పబ్లిక్ ఫైనాన్షియల్ సంస్థలు మరియు విదేశీ పోర్ట్‌ఫోలియో పెట్టుబడిదారులు ఈ కేటగిరీలోకి వస్తారు. QIIలకు షేర్లను విక్రయించడం అనేది అండర్‌రైటర్లకు లక్ష్యంగా చేసుకున్న క్యాపిటల్‌ను నెరవేర్చడానికి సహాయపడుతుంది, అందువల్ల, వారు వారికి లాభదాయకమైన ధరలకు IPO షేర్ల పెద్ద భాగాన్ని విక్రయించడానికి ప్రయత్నిస్తారు. మరిన్ని షేర్లు QIIలకు విక్రయించబడితే, ప్రజలకు తక్కువ సంఖ్యలో షేర్లు అందుబాటులో ఉంటాయి. ఇది స్టాక్ ధరలో పెరుగుదలకు దారితీస్తుంది, ఇది కంపెనీకి మరింత క్యాపిటల్ సేకరించడానికి వీలు కల్పిస్తుంది. అందుకే QIIలను 50% కంటే ఎక్కువ షేర్లను కేటాయించలేరని SEBI తప్పనిసరి చేసింది.
QIIల ప్రయోజనాలు
- QII ప్రక్రియను పూర్తి చేయడానికి పట్టే సమయం ప్రజలకు షేర్లను జారీ చేయడం కంటే తక్కువగా ఉంటుంది
- అప్రూవల్స్ పొందడానికి బ్యాంకర్లు, న్యాయవాదులు మరియు ఆడిటర్ల పెద్ద బృందం అవసరం లేనందున ఖర్చు-తక్కువగా ఉంటుంది
- కంపెనీలో పెద్ద వాటాలను కొనుగోలు చేసే సామర్థ్యం మరియు అవకాశం, అయితే, 90-రోజుల లాక్-ఇన్ వ్యవధి ముగిసిన తర్వాత వారు ఏ సమయంలోనైనా తమ స్టాక్స్‌ను విక్రయించవచ్చు
2. నాన్-ఇన్స్టిట్యూషనల్ ఇన్వెస్టర్స్ (ఎన్ఐఐలు) / హై నెట్ వర్త్ ఇండివిడ్యువల్స్ (హెచ్ఎన్ఐలు)
₹2 లక్షల కంటే ఎక్కువ పెట్టుబడి పెట్టాలనుకునే వ్యక్తిగత పెట్టుబడిదారులు లేదా సంస్థలు (పెద్ద ట్రస్టులు, పెద్ద కంపెనీలు మరియు ఇలాంటి సంస్థలు) వరుసగా అధిక నికర విలువగల వ్యక్తులుగా లేదా సంస్థాగత-రహిత పెట్టుబడిదారులుగా వర్గీకరించబడతాయి.
QIIలు మరియు NIIల మధ్య వ్యత్యాసం యొక్క ప్రధాన పాయింట్ ఏంటంటే NIIలు తమను తాము సెబీతో రిజిస్టర్ చేసుకోవలసిన అవసరం లేదు. సాధారణంగా, కంపెనీలు ఒక ఐపిఒలో ఎన్ఐఐలు/హెచ్ఎన్ఐల కోసం ఆఫర్‌లో 15% ని కలిగి ఉంటాయి.
NIIల ప్రయోజనాలు
- ఒక IPO పెట్టుబడిలో ₹2 లక్షల కంటే ఎక్కువ కోసం అప్లై చేయడానికి అర్హత కలిగి ఉంది
- కేటాయింపు తేదీకి ముందు ఒక IPO నుండి విత్‍డ్రా చేయడానికి ప్రివిలేజ్డ్
3. రిటైల్ ఇండివిడ్యువల్ ఇన్వెస్టర్స్ (ఆర్ఐఐలు)
IPO కోసం అప్లై చేయడానికి ఇది అత్యంత సాధారణ కేటగిరీలలో ఒకటి. ₹2 లక్షల కంటే తక్కువ లేదా అంతకంటే తక్కువ షేర్ల కోసం సబ్‌స్క్రయిబ్ చేయడానికి సిద్ధంగా ఉన్న ఏ వ్యక్తిగత పెట్టుబడిదారు అయినా ఈ కేటగిరీకి చెందినవారు. నివాస భారతీయ వ్యక్తులతో పాటు, ఈ వర్గంలో ఎన్ఆర్ఐలు మరియు హెచ్‌యుఎఫ్‌లు ఉంటాయి. ఈ కేటగిరీ కింద, పెట్టుబడిదారులు కట్-ఆఫ్ ధర వద్ద బిడ్ చేయడానికి అనుమతించబడతారు మరియు ఆర్ఐఐల కోసం కనీసం 35% ఆఫర్ రిజర్వ్ చేయబడుతుంది. గత 3 సంవత్సరాల్లో లాభాలను రిజిస్టర్ చేసిన కంపెనీలకు మాత్రమే కోటాలో 35% వర్తిస్తుందని మరియు ఈ ప్రమాణాలను నెరవేర్చడంలో విఫలమైన కంపెనీలు రిటైల్ పెట్టుబడిదారులకు 10% మాత్రమే కేటాయించడానికి అనుమతించబడతాయని మీరు గమనించాలి.
RIIల ప్రయోజనాలు
- ప్రారంభం నుండి మంచి భవిష్యత్తు అవకాశాలతో కంపెనీలో భాగం కావడానికి అవకాశం
- మంచి రాబడులతో భారీ కార్పస్ నిర్మించడానికి అవకాశం
- పెట్టుబడి మొత్తం ₹2 లక్షలకు పరిమితం చేయబడింది
4. ఏన్కర ఇన్వేస్టర్స
2009 లో సెబీ మార్కెట్ రెగ్యులేటర్ ద్వారా పెట్టుబడిదారుల ఈ కొత్త వర్గం ప్రవేశపెట్టబడింది. ఇది బుక్-బిల్డింగ్ ప్రాసెస్ ద్వారా ₹10 కోట్లు లేదా అంతకంటే ఎక్కువ విలువ కోసం IPO కోసం అప్లై చేయగల QIIల ఒక రూపం. QIIల కోసం రిజర్వ్ చేయబడిన షేర్లలో, 60% వరకు షేర్లను యాంకర్ పెట్టుబడిదారులకు విక్రయించవచ్చు. మర్చంట్ బ్యాంకర్లు, ప్రమోటర్లు మరియు డైరెక్ట్ బంధువులు ఈ కేటగిరీ కింద అప్లై చేయడానికి అనుమతించబడరు.
యాంకర్ పెట్టుబడిదారుల ప్రయోజనాలు
- సమస్య ప్రజలకు తెరవడానికి ముందు IPO కోసం అప్లై చేయడానికి అవకాశం
- IPO ప్రజలకు వెళ్లడానికి ముందు కస్టమర్ విశ్వాసాన్ని పొందడానికి మరియు పెట్టుబడిదారులను ఆకర్షించడానికి సహాయపడుతుంది
క్యుఐఐఎస్ నుండి యాంకర్ పెట్టుబడిదారులు ఎలా భిన్నంగా ఉంటారు?
- సమస్య తెరవడానికి ఒక రోజు ముందు వారు బిడ్ చేయడానికి అర్హులు
- వారు ₹10 కోట్లు లేదా అంతకంటే ఎక్కువ విలువగల షేర్ల కోసం అప్లై చేయాలి
- అవి QIIల సబ్‌సెట్, అందువల్ల, వారు QIIల కోసం కేటాయింపు నుండి భాగం పొందుతారు
- వారికి 30-రోజుల లాక్-ఇన్ వ్యవధి ఉంటుంది
ముగింపు
చివరగా, ఐపిఒల కోసం విస్తృతంగా నాలుగు రకాల పెట్టుబడిదారులు ఉన్నారని మేము తెలుసుకున్నాము – రిటైల్ ఇండివిజువల్ ఇన్వెస్టర్లు (ఆర్ఐఐలు), నాన్-ఇన్స్టిట్యూషనల్ ఇన్వెస్టర్లు (ఎన్ఐఐలు) / హై నెట్ వర్త్ ఇండివిడ్యువల్స్ (హెచ్ఎన్ఐలు), క్వాలిఫైడ్ ఇన్స్టిట్యూషనల్ ఇన్వెస్టర్లు (క్యుఐఐలు) మరియు యాంకర్ ఇన్వెస్టర్లు. దీనితోపాటు, ప్రతి కేటగిరీ షేర్లు మరియు ప్రయోజనాలను రిజర్వ్ చేసిందని కూడా మేము కవర్ చేసాము. మీ కేటాయింపు అవకాశాలను పెంచడానికి, మీకు ప్రతి కేటగిరీ గురించి పూర్తి జ్ఞానం ఉండాలి, తద్వారా మీరు దానిని అత్యంత సంబంధితమైన వాటిలో అప్లై చేసుకోవచ్చు. మీరు గమనించాల్సిన మరొక ముఖ్యమైన విషయం ఏంటంటే ప్రతి IPO లో పెట్టుబడి పెట్టడానికి విలువైనది కాదు, కాబట్టి IPO కోసం అప్లై చేయడానికి ముందు మీరు సరైన పరిశోధన చేయడం చాలా ముఖ్యం.
