గత కొన్ని సంవత్సరాల్లో అనేక బంపర్ లిస్టింగ్లు ఇనీషియల్ పబ్లిక్ ఆఫరింగ్స్ ను ప్రజా దృష్టిలోకి తెచ్చింది. ప్రాథమిక మార్కెట్లో పాల్గొనడం పెరుగుతుంది, ఇది విస్తృత మార్కెట్లో కనిపించే ధోరణిని అనుకరిస్తుంది. పెరుగుతున్న ఐపిఓల ప్రముఖతలో అప్లికేషన్ ప్రక్రియ యొక్క సరళీకరణ ఒక పెద్ద ప్రభావం కలిగి ఉన్నది. ఇంతకు ముందు IPO అప్లికేషన్ నింపి భౌతికంగా సమర్పించాలి, కానీ ఇప్పుడు అది ఇంటి నుండి సౌకర్యవంతంగా చేయవచ్చు. మధ్యస్థ మారిపోయింది, కానీ IPO అప్లికేషన్లో కొన్ని సాంకేతిక నిబంధనలు ఇప్పటికీ ప్రజలను గందరగోళంపరిచేలా ఉన్నాయి -DP పేరు అందులో ఒకటి. డిపి పేరును అర్థం చేసుకోవడానికి, మీరు మొదట డిపాజిటరీలు మరియు డిపాజిటరీ పార్టిసిపెంట్ల గురించి తెలుసుకోవాలి.
డిపాజిటరీలు
స్టాక్ మార్కెట్ యొక్క పనితీరుపై దృష్టి పెడదాం. స్టాక్ మార్కెట్లలో పెట్టుబడి పెట్టడానికి, ఒక డీమాట్ అకౌంట్, ట్రేడింగ్ అకౌంట్ మరియు బ్యాంక్ అకౌంట్ కలిగి ఉండాలి. డిపాజిటరీ డీమాట్ అకౌంట్‌ను నడుపుతుంది, బ్రోకర్ లేదా డిపాజిటరీ పార్టిసిపెంట్ ట్రేడింగ్ అకౌంట్‌ను సంభాళించుతారు మరియు బ్యాంక్ అకౌంట్‌ను నడుపుతారు. పెట్టుబడిదారుడు బ్యాంక్ ఖాతా నుండి ట్రేడింగ్ ఖాతాకు డబ్బును బదిలీ చేస్తారు మరియు కొన్ని షేర్లను కొనుగోలు చేస్తారు. లావాదేవీలు ఎక్స్చేంజ్ ద్వారా జరుగుతుంది మరియు పెట్టుబడి పెట్టిన డబ్బు కోసం, నిర్దిష్ట సెక్యూరిటీలు పెట్టుబడిదారు యొక్క డీమాట్ ఖాతాకు జమ చేయబడతాయి.
సెక్యూరిటీలు డీమెటీరియలైజ్డ్ లేదా ఎలక్ట్రానిక్ రూపంలో ఉంటాయి మరియు భౌతిక లాకర్ లో ఉంచడం సాధ్యం కాదు. ఇది డిపాజిటరీల యాజమాన్యంలోని డీమాట్ ఖాతాలో ఉంచబడుతుంది. డిపాజిటరీలు ముఖ్యంగా స్టాక్ ఎక్స్చేంజ్‌లపై చేతులు మార్చే సెక్యూరిటీలను నిల్వ చేస్తాయి. భారతదేశంలో రెండు డిపాజిటరీలు ఉన్నాయి—నేషనల్ సెక్యూరిటీస్ డిపాజిటరీ లిమిటెడ్ (NSDL) మరియు సెంట్రల్ డిపాజిటరీ సర్వీసెస్ (ఇండియా) లిమిటెడ్ (CDSL).
NSDL భారతదేశంలో మొదటి డిపాజిటరీ మరియు IDBI, UTI మరియు నేషనల్ స్టాక్ ఎక్స్చేంజ్ ద్వారా ప్రోత్సహించబడింది. మరోవైపు, స్టేట్ బ్యాంక్ ఆఫ్ ఇండియా మరియు హెచ్‌డిఎఫ్‌సి బ్యాంక్ వంటి ప్రధాన బ్యాంకులతో బిఎస్ఇ లిమిటెడ్ ద్వారా సిడిఎస్ఎల్ ప్రోత్సహించబడింది. డిపాజిటరీ సిస్టమ్ యొక్క ప్రయోజనాలు ఇవి:
– డీమెటీరియలైజేషన్: పాత రోజుల్లో క్యాపిటల్ మార్కెట్లలో పాల్గొనడం అంత సులభం కాదు ఎందుకంటే అప్పుడు షేర్లు భౌతిక రూపంలో తరలించేవారు. డిపాజిటరీ సిస్టమ్ సెక్యూరిటీల డీమెటీరియలైజేషన్ ను ప్రారంభించింది మరియు కాగితం-రహిత షేర్ మార్కెట్ కు దారితీసింది. ఎలక్ట్రానిక్ రూపంలో సెక్యూరిటీలలో ట్రేడ్ చేయడం సులభం మరియు సురక్షితం.
– మార్పిడి సులభం: డీమెటీరియలైజ్డ్ రూపంలో, ఫోలియో నంబర్ మొదలైనటువంటి ప్రత్యేక లక్షణాలను షేర్లు పోగొట్టుకున్నాయి. ఒకే తరగతి సెక్యూరిటీలు తయారుచేయబడడం వలన, వాటి మార్పిడి సామర్ధ్యం పెరిగింది. ఇది మార్పిడి ఖర్చును తగ్గించింది మరియు ఒక ట్రేడ్ చేసే ముందు వివిధ గుర్తింపులు సరిపోల్చవలసిన అవసరం లేదు కాబట్టి ట్రేడ్ వేగం పెంచింది.
– ఉచిత బదిలీ: డిపాజిటరీల మధ్య సెక్యూరిటీల బదిలీ ఖర్చు లేనిది మరియు ఒక సురక్షిత ఎలక్ట్రానిక్ వ్యవస్థ ద్వారా నిర్వహించబడుతుంది. అదనంగా, ఎలక్ట్రానిక్ మీడియం ఉపయోగం కారణంగా, తుది సెటిల్మెంట్ కోసం T+2 రోజులు అయినప్పటికీ, షేర్ ట్రాన్స్ఫర్ వెంటనే జరుగుతుంది.
డిపాజిటరీ పార్టిసిపెంట్
డిపాజిటరీలు అంటే సెక్యూరిటీలు ఉంచే ఖజానా, కానీ సెక్యూరిటీలను జారీ చేసిన కంపెనీలతో గాని లేదా పెట్టుబడిదారులతో గాని నేరుగా పనిచేయవు. డిపాజిటరీ పార్టిసిపెంట్స్ అనేవి డిపాజిటరీలు మరియు పెట్టుబడిదారుల మధ్య సమన్వయము కలిగించడానికి సెబీ లో నమోదైన సంస్థలు. డిపాజిటరీ పార్టిసిపెంట్స్ బ్యాంకుల నుండి బ్రోకర్ల వరకు ఉండే సంస్థలు ఏవైనా కావచ్చు.
డిపి పేరు
డిపాజిటరీ మరియు డిపాజిటరీ పార్టిసిపెంట్స్ మధ్య తేడా గురించి స్పష్టంగా అర్థం చేసుకోవడంతో, ఐపిఓ అప్లికేషన్ నింపేటప్పుడు డిపి పేరులో ఏ సందేహం ఉండదు. డిపి పేరు అంటే డిపాజిటరీ పార్టిసిపెంట్స్ పేరు. డిపి పేరు కోసం బ్రోకర్ పేరును బాక్స్ లో ఎంటర్ చేయాలి. సాధారణంగా, డిపాజిటరీ, డిపి ఐడి మరియు డిపి ఖాతా కన్నా డిపి పేరు ముందు ఉంటుంది. డిపాజిటరీ విభాగంలో, మీరు NSDL లేదా CDSL ఎంచుకోవాలి.
డిపాజిటరీ పార్టిసిపెంట్ కి డిపాజిటరీ ద్వారా కేటాయించబడిన నంబర్ డిపి ఐడి అంటారు. డిపి ఐడి 16-అంకెల డీమాట్ ఖాతా సంఖ్య నుండి భిన్నంగా ఉంటుంది. సాధారణంగా, డీమాట్ అకౌంట్ సంఖ్య యొక్క మొదటి ఎనిమిది అంకెలు డిపి ఐడి. NSDL మరియు CDSL ద్వారా అందించబడిన డీమాట్ అకౌంట్ సంఖ్యలను సులభంగా గుర్తించవచ్చు. ఎన్ఎస్డిఎల్ ‘IN తో ప్రారంభమయ్యే డిమాట్ ఖాతా సంఖ్యలను అందిస్తుంది, అయితే సిడిఎస్ఎల్ యొక్క డిమాట్ ఖాతా సంఖ్యతో ప్రారంభమవుతాయి.
ముగింపు
IPO అప్లికేషన్ ప్రక్రియ చాలా సులభతరం చేయబడింది. కానీ IPO ఫారం నింపడానికి అవసరమైన విస్తృత వివరాలు తరచుగా గందరగోళంగా ఉంటాయి. డిపాజిటరీలు మరియు డిపాజిటరీ పార్టిసిపెంట్స్ యొక్క పాత్రలు మరియు పనుల గురించి అర్థం చేసుకోవడంతో, ఒక IPO అప్లికేషన్ నింపడం సరళమైనది మరియు అవాంతరాలు–లేనిది అవుతుంది.
