म्युच्युअल फंडमध्ये एक्झिट लोड म्हणजे काय आणि त्याची गणना कशी करावी?

म्युच्युअल फंड ही एक वेगळी स्वतंत्र संस्था आहे जी विविध इच्छुक पक्षांकडून गुंतवणूक फंड गोळा करते आणि त्यांना विविध मालमत्तेच्या संचामध्ये गुंतवणूक करते. गुंतवणुकीचा हा पूल व्यावसायिकरित्या फंड मॅनेजरद्वारे व्यवस्थापित केला जातो जेणेकरून मार्केट बदलांच्या बाबतीत तुम्हाला तुमच्या पोर्टफोलिओची पुनर्रचना करण्याची चिंता करण्याची गरज नाही.

म्युच्युअल फंड कंपनी म्हणून तुमची गुंतवणूक व्यवस्थापित करण्यासाठी विशिष्ट फी आकारतात. हे शुल्क लोड म्हणून संदर्भित केले जाते.

जेव्हा एएमसी (AMC) फीचे मूल्यांकन कधी करतात यावर म्युच्युअल फंड शुल्क आकारले जाईल.

म्युच्युअल फंडमध्ये एक्झिट लोड म्हणजे काय?

एक्झिट लोड हा गुंतवणूकदाराला गुंतवणुक पुन्हा प्राप्त करताना किंवा बाहेर पडताना आकारला जाणारा दंड आहे. एक्झिट लोड आकारण्याचे प्राथमिक उद्दिष्ट गुंतवणूकदारांना लॉक-इन कालावधीपूर्वी गुंतवणुकीमधून त्यांचे फंड पुन्हा प्राप्त करण्यापासून परावृत्त करणे आहे.

म्युच्युअल फंड मॅनेजर तुम्हाला प्राप्त करावयाच्या रिटर्नवर आधारित तुमच्या जोखीम सहनशीलतेसाठी योग्य सरासरी गुंतवणुक टर्म निर्धारित करतो. अशा प्रकारे, जर तुम्ही त्यापूर्वी तुमचे फंड विद्ड्रॉ केले तर इतर विद्यमान गुंतवणूकदारांसाठी जोखीम-परताव्याचे समीकरण बदलते. विद्यमान गुंतवणूकदारांसाठी योग्य असण्यासाठी, फंड हे दंड म्हणून एक्झिट लोड आकारतो.

निर्दिष्ट लॉक-इन कालावधीदरम्यान गुंतवणूकदारांला त्यांचे फंड विद्ड्रॉ करण्यापासून ठेवण्यासाठी एक्झिट लोड आकारले जाते.

तथापि, लक्षात ठेवणे महत्त्वाचे आहे की केवळ काही योजनेमध्ये त्यांच्यासाठी एक्झिट लोड लागू आहे. त्यामुळे, गुंतवणुक करण्यापूर्वी तुम्ही तुमच्या योजनेची कागदपत्राचे काळजीपूर्वक वाचन केले पाहिजे.

एक्झिट लोड कसे कॅल्क्युलेट केले जाते?

म्युच्युअल फंडमधील एक्झिट शुल्क म्युच्युअल फंड युनिट्सच्या रिडेम्पशनच्या वेळी नेट ॲसेट वॅल्यू (एनएव्ही)(NAV) ची टक्केवारी म्हणून आकारले जाते. एनएव्ही (NAV) हे कंपनीचे दायित्व वजा सर्व मालमत्तेचे निव्वळ मूल्य आहे.

गुंतवणूकदारांना उत्पन्न जमा करण्यापूर्वी एनएव्ही (NAV) मधून एक्झिट लोड कमी केला जातो. फंड मॅनेजर सामान्यपणे एक्झिट लोड कपात करावयाची टक्केवारी ठरवतात.

चला उदाहरणासह हे स्पष्ट करूया:

समजा श्री. अ ने नोव्हेंबर ’21 मध्ये म्युच्युअल फंड स्कीम B मध्ये ₹8,000 गुंतवले आहेत. स्कीमचा एनएव्ही (NAV) ₹100 आहे आणि एका वर्षामध्ये रिडेम्पशनवर एक्झिट लोड 1% आहे.

याव्यतिरिक्त, जानेवारी ’22 मध्ये, श्री. अ ने त्याच फंडमध्ये ₹100 च्या एनएव्ही (NAV) सह ₹5,000 गुंतवले.

जेव्हा एनएव्ही(NAV) ₹120 असेल, तेव्हा तुम्ही सप्टेंबर ’22 मध्ये फंड रिडीम करण्यासाठी एक्झिट फीची गणना कशी कराल?

जेव्हा एनएव्ही (NAV) ₹125 असेल तेव्हा डिसेंबर ’22 मध्ये रिडेम्पशनसाठी एक्झिट शुल्क किती आहे?

 

स्टेप 1: खरेदी केलेल्या युनिटची गणना करा

सप्टेंबर ’22 मध्ये रिडेम्पशनसाठी, सप्टेंबरमध्ये ₹120 च्या प्रचलित एनएव्ही(NAV) नुसार नोव्हेंबर ’21 आणि जानेवारी ’22 मध्ये दोन्ही गुंतवणुकीसाठी एक्झिट लोड आकारले जाईल.

स्टेप 2: गुंतवणूकदाराला एक्झिट लोड आणि अंतिम वितरण निर्धारित करा

डिसेंबर 22 मध्ये रिडेम्पशनच्या बाबतीत, नोव्हेंबर ’21 ची पहिली गुंतवणूक 1 वर्षाचा लॉक-इन कालावधी ओलांडली आहे. त्यामुळे, ते रिडेम्पशनवर एक्झिट लोड आकारत नाही.

तथापि, जानेवारी 22 मधील दुसऱ्या गुंतवणुकीसाठी खाली दर्शविल्याप्रमाणे 1% एक्झिट शुल्क आकारले जाईल.

लंपसम गुंतवणुकीवर एक्झिट लोड कसे कॅल्क्युलेट केले जाते?

जर तुम्ही म्युच्युअल फंडमध्ये लंपसम रक्कम गुंतवली असेल तर तुम्ही एक्झिट लोड कसे कॅल्क्युलेट करू शकता हे येथे दिले आहे.

समजा तुम्ही म्युच्युअल फंड स्कीममध्ये ₹50,000 गुंतवले आहेत. जर तुम्ही गुंतवणुकीच्या कालबाह्य तारखेच्या 12 महिन्यांपूर्वी फंड रिडीम केला तर लागू एक्झिट लोड 1% आहे. जवळपास 6 महिन्यांनंतर, फंड वॅल्यू ₹60,000 पर्यंत वाढते, जे तुम्हाला तुमची गुंतवणुक रिडीम करण्यास प्रवृत्त करते.

तुम्ही 12 महिन्यांपूर्वी फंड रिडीम करत असल्याने, ₹600 (₹60,000 x 1%) एक्झिट लोड कपात केला जाईल आणि उर्वरित ₹59,400 (₹60,000 – ₹600) तुमच्या अकाउंटमध्ये जमा केला जाईल.

विविध प्रकारच्या म्युच्युअल फंडवर एक्झिट लोड

जेव्हा गुंतवणूकदा विशिष्ट कालावधीपूर्वी त्यांची गुंतवणुक रिडीम करतात किंवा विद्ड्रॉ करतात तेव्हा म्युच्युअल फंडद्वारे एक्झिट लोड आकारले जातात. म्युच्युअल फंडच्या प्रकारानुसार एक्झिट लोडची रक्कम बदलते. विविध प्रकारच्या म्युच्युअल फंडवर एक्झिट लोडचे स्पष्टीकरण येथे दिले आहे:

इक्विटी फंड

इक्विटी फंडमध्ये सामान्यपणे डेब्ट फंडच्या तुलनेत जास्त एक्झिट लोड असते. कारण इक्विटी फंड दीर्घकालीन गुंतवणुक कालावधीसाठी डिझाईन केलेले आहेत आणि एक्झिट लोड वारंवार रिडेम्पशन टाळतात. सर्वाधिक सक्रियपणे व्यवस्थापित इक्विटी फंड एक्झिट लोड आकारतात, याचा अर्थ असा की जेव्हा गुंतवणूकदार विशिष्ट कालावधीपूर्वी त्यांची गुंतवणुक रिडीम करतात तेव्हा त्यांना शुल्क भरावे लागेल.

तथापि, हे लक्षात घेणे महत्त्वाचे आहे की अनेक इंडेक्स फंड कोणतेही एक्झिट लोड आकारत नाहीत, जे हे शुल्क टाळण्याची इच्छा असलेल्या गुंतवणूकदारांसाठी पर्याय प्रदान करतात. वैकल्पिकरित्या, गुंतवणूकदार एक्स्चेंज ट्रेडेड फंड (ईटीएफ) (ETFs) मध्ये गुंतवणूक करण्याचा विचार करू शकतात, जे सामान्यपणे एक्झिट लोड लादत नाही. इक्विटी फंड दीर्घकालीन गुंतवणुकीसाठी योग्य आहेत हे समजून घेणे महत्त्वाचे आहे आणि गुंतवणूकदारांनी त्यानुसार त्यांची गुंतवणुक धोरणे संरेखित करणे आवश्यक आहे.

डेब्ट फंड

डेब्ट फंडमध्ये सामान्यपणे कमी एक्झिट लोड असते. तथापि, ओव्हरनाईट फंड आणि सर्वात अल्ट्रा-शॉर्ट ड्युरेशन फंडसारखे काही डेब्ट फंड, कोणतेही एक्झिट लोड आकारत नाहीत. हे फंड अल्पकालीन गुंतवणुक कालावधीसाठी डिझाईन केलेले आहेत आणि गुंतवणूकदार कोणत्याही एक्झिट लोड शुल्काशिवाय त्यांची गुंतवणुक रिडीम करू शकतात. ओव्हरनाईट आणि अल्ट्रा-शॉर्ट ड्युरेशन फंड व्यतिरिक्त, बँकिंग आणि पीएसयू(PSU) फंड आणि गिल्ट फंड सारख्या विशिष्ट प्रकारच्या डेब्ट फंडमधील अनेक स्कीम कोणतेही एक्झिट लोड देखील आकारत नाहीत.

दुसऱ्या बाजूला, डेब्ट फंड जे ॲक्युअल-आधारित गुंतवणुक स्ट्रॅटेजीचे अनुसरण करतात, ज्यामध्ये मॅच्युरिटीपर्यंत सिक्युरिटीज होल्ड करणे समाविष्ट आहे, जास्त एक्झिट लोड आकारले जातात. या फंडमधील उच्च एक्झिट लोडचा उद्देश गुंतवणूकदारांना सिक्युरिटीज मॅच्युअर होईपर्यंत गुंतवणुक करण्यास प्रोत्साहित करणे आहे, ज्यामुळे व्याजदरातील बदलाशी संबंधित रिस्क कमी होते.

हायब्रिड फंड

हायब्रिड फंड, आर्बिट्रेज फंडसह, लवकर रिडेम्पशनसाठी एक्झिट लोड लागू करतात. हे फंड इक्विटी आणि डेब्ट इन्स्ट्रुमेंटच्या मिश्रणात गुंतवणुक करतात आणि संतुलित दृष्टीकोन शोधणाऱ्या गुंतवणूकदारांसाठी योग्य आहेत. अनेक गुंतवणूकदारांना गफलतीने असे वाटते की ओव्हरनाईट फंड प्रमाणेच आर्बिट्रेज फंडकडे कोणतेही एक्झिट लोड नसतात आणि ते अल्प कालावधीसाठी असतात. तथापि, प्रत्यक्षात हे आहे की बहुतांश आर्बिट्रेज फंड विशिष्ट कालावधीत केलेल्या रिडेम्पशनसाठी एक्झिट लोड आकारतात, सामान्यपणे 15 ते 30 दिवसांदरम्यान. त्यामुळे, आर्बिट्रेज फंडमध्ये स्वारस्य असलेल्या गुंतवणूकदारांचा एक्झिट लोड शुल्क टाळण्यासाठी किमान एक महिना किंवा त्यापेक्षा जास्त गुंतवणुक कालावधी असणे आवश्यक आहे.

निष्कर्ष

म्युच्युअल फंड एक्झिट लोडचा उद्देश, जेथे लागू असेल तेथे, गुंतवणूकदारांच्या हितांचे संरक्षण करण्यासाठी लवकर रिडेम्पशनला परावृत्त करणे आहे. म्युच्युअल फंडमध्ये गुंतवणुक करताना, तुम्ही नेहमीच म्युच्युअल फंड एक्झिट लोड किंवा म्युच्युअल फंड फी तपासणे आवश्यक आहे.

एक्झिट लोड कालावधी सामान्यपणे गृहीत धरल्याप्रमाणे नेहमीच एक वर्ष असणार नाही. जर तुम्ही माहिती कागदपत्रे वाचली तर तुम्ही एक्झिट लोड समजून घेऊ शकता, जे तुम्हाला योग्य निर्णय घेण्यास मदत करेल.

FAQs

म्युच्युअल फंडमध्ये एक्झिट लोड म्हणजे काय?

एक्झिट लोड हे म्युच्युअल फंडद्वारे आकारले जाणारे शुल्क आहे जेव्हा गुंतवणूकदार निर्दिष्ट कालावधीपूर्वी त्यांची गुंतवणुक रिडीम करतात किंवा बाहेर पडतात. हे मूलत: लवकर पैसे काढण्यावर लादलेला दंड आहे.

म्युच्युअल फंड एक्झिट लोड का आकारतात?

दीर्घकालीन गुंतवणुकीच्या वर्तनास प्रोत्साहित करण्यासाठी म्युच्युअल फंडवरील एक्झिट लोड आकारले जाते आणि गुंतवणूकदारांना त्वरित निर्णय घेण्यापासून रोखते जे फंडच्या परफॉर्मन्सवर नकारात्मक परिणाम करू शकतात.

म्युच्युअल फंडवरील एक्झिट लोडची गणना कशी केली जाते?

एक्झिट लोडचे कॅल्क्युलेशन म्युच्युअल फंड स्कीममध्ये बदलते. सामान्यपणे, एक्झिट लोड रिडीम केल्या जाणाऱ्या युनिट्सची रिडेम्पशन रक्कम किंवा नेट ॲसेट वॅल्यू (एनएव्ही)(NAV) टक्केवारी म्हणून व्यक्त केले जातात. एक्झिट लोड टाळण्यासाठी आवश्यक असलेले अचूक टक्केवारी आणि होल्डिंग कालावधी स्कीमच्या ऑफर डॉक्युमेंट किंवा की इन्फॉर्मेशन मेमोरँडम (केआयएम) (KIM) मध्ये नमूद केला जाईल.

सर्व म्युच्युअल फंड एक्झिट लोड आकारतात का?

नाही, सर्व म्युच्युअल फंड एक्झिट लोड आकारत नाहीत. हे विशिष्ट योजना आणि निधीच्या प्रकारावर अवलंबून असते. इक्विटी फंड, हायब्रिड फंड आणि काही डेब्ट फंड सामान्यपणे एक्झिट लोड लागू करतात, परंतु अपवाद आहेत. उदाहरणार्थ, इंडेक्स फंड आणि ओव्हरनाईट फंड आणि अल्ट्रा-शॉर्ट ड्युरेशन फंड सारखे विशिष्ट डेब्ट फंड अनेकदा एक्झिट लोड आकारत नाहीत.

मी म्युच्युअल फंडवर एक्झिट लोड कसे भरणे टाळू शकतो/शकते?

म्युच्युअल फंडवर एक्झिट लोड भरणे टाळण्यासाठी, गुंतवणूकदारांनी म्युच्युअल फंड स्कीमद्वारे निर्दिष्ट केलेल्या किमान होल्डिंग कालावधीचे पालन करावे. जर तुम्ही निर्दिष्ट कालावधी पूर्ण होण्यापूर्वी तुमची गुंतवणुक रिडीम करण्याचा प्लॅन करत असाल तर तुम्ही एक्झिट लोडच्या अधीन असाल. त्यामुळे, तुमच्या गुंतवणुक कालावधीचा काळजीपूर्वक विचार करणे आणि तुमच्या गुंतवणुकीच्या लक्ष्यांसह संरेखित एक्झिट लोड पॉलिसीसह फंड निवडणे महत्त्वाचे आहे.

एक्झिट लोड एनएव्ही (NAV) कमी करते का?

नाही. एक्झिट लोड हे रिडेम्पशन रकमेवर आकारले जाते आणि म्युच्युअल फंडच्या नेट ॲसेट वॅल्यूवर परिणाम करत नाही.

एक्झिट लोड आणि एक्सपेन्स रेशिओ मधील फरक काय आहे?

एक्झिट लोड हे निर्दिष्ट होल्डिंग कालावधीच्या समाप्तीपूर्वी फंड रिडीम करण्यासाठी आकारले जाणारे शुल्क आहे. दरम्यान, एक्सपेन्स रेशिओ हे म्युच्युअल फंड स्कीम व्यवस्थापित आणि ऑपरेट करण्यासाठी आकारले जाणारे शुल्क आहे.

चांगला एक्झिट लोड म्हणजे काय?

एक्झिट लोड जितका कमी असेल, तितके चांगले. बहुतांश गुंतवणूकदार अनेकदा 1% किंवा त्यापेक्षा कमी एक्झिट लोड चांगला मानतात. खरं तर, काही म्युच्युअल फंड स्कीम आहेत जे कोणतेही एक्झिट लोड आकारत नाहीत.