ಸಂಸ್ಥೆಗಳು ಅಥವಾ ಬ್ಯಾಂಕುಗಳು, ವಿಮೆ ಕಂಪನಿಗಳು, ಮ್ಯೂಚುಯಲ್ ಫಂಡ್ ಮನೆಗಳು ಮತ್ತು ದೇಶದ ನಿಜವಾದ ಅಥವಾ ಹಣಕಾಸಿನ ಸ್ವತ್ತುಗಳಲ್ಲಿ ಮಾಡಲಾದ ಹೂಡಿಕೆಯನ್ನು ಸಾಂಸ್ಥಿಕ ಹೂಡಿಕೆದಾರರು ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ಸರಳ ಪದಗಳಲ್ಲಿ, ದೇಶೀಯ ಹೂಡಿಕೆದಾರರು ತಮ್ಮ ದೇಶದ ಭದ್ರತಾ ಪತ್ರಗಳು ಮತ್ತು ಆಸ್ತಿಗಳಲ್ಲಿ ವ್ಯಾಪಾರ ಮಾಡಬಹುದಾದ ಬಂಡವಾಳವನ್ನು ಬಳಸುತ್ತಾರೆ.
ಸ್ಟಾಕ್ ಮಾರುಕಟ್ಟೆಯಲ್ಲಿ ಡಿಐಐ (DII) ಎಂದರೇನು?
ಡಿಐಐ (DII) ಎಂದರೆ ‘ದೇಶೀಯ ಸಾಂಸ್ಥಿಕ ಹೂಡಿಕೆದಾರರು‘.’ ಡಿಐಐ (DII)ಗಳು ಪ್ರಸ್ತುತ ವಾಸಿಸುತ್ತಿರುವ ದೇಶದ ಹಣಕಾಸಿನ ಸ್ವತ್ತುಗಳು ಮತ್ತು ಭದ್ರತೆಗಳಲ್ಲಿ ಹೂಡಿಕೆ ಮಾಡಲು ಕೈಗೊಳ್ಳುವ ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ವರ್ಗದ ಹೂಡಿಕೆದಾರರಾಗಿದ್ದಾರೆ. ಡಿಐಐ (DII) ಗಳ ಈ ಹೂಡಿಕೆಯ ನಿರ್ಧಾರಗಳನ್ನು ರಾಜಕೀಯ ಮತ್ತು ಆರ್ಥಿಕ ಪ್ರವೃತ್ತಿಗಳಿಂದ ಪರಿಣಾಮ ಬೀರುತ್ತದೆ. ವಿದೇಶಿ ಸಾಂಸ್ಥಿಕ ಹೂಡಿಕೆದಾರರು ಎಫ್ಐಐ ಗಳು (FII), ದೇಶೀಯ ಸಾಂಸ್ಥಿಕ ಹೂಡಿಕೆದಾರರು ಡಿಐಐ (DII)ಗಳು ಆರ್ಥಿಕತೆಯ ನಿವ್ವಳ ಹೂಡಿಕೆಯ ಹರಿವಿನಲ್ಲಿ ಕೂಡ ಪರಿಣಾಮ ಬೀರಬಹುದು.
ಭಾರತದಲ್ಲಿ, ದೇಶೀಯ ಸಾಂಸ್ಥಿಕ ಹೂಡಿಕೆದಾರರು ಭಾರತೀಯ ಸ್ಟಾಕ್ ಮಾರುಕಟ್ಟೆಯ ಕಾರ್ಯಕ್ಷಮತೆಗೆ ಬಂದಾಗ, ವಿಶೇಷವಾಗಿ ವಿದೇಶಿ ಸಾಂಸ್ಥಿಕ ಹೂಡಿಕೆದಾರರು ದೇಶದ ನಿವ್ವಳ ಮಾರಾಟಗಾರರಾಗಿದ್ದಾಗ, ನಿರ್ಣಾಯಕ ಪಾತ್ರವನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದಾರೆ. ಮಾರ್ಚ್ 2020 ರ ಪ್ರಕಾರ, ಡಿಐಐ (DII) ಭಾರತೀಯ ಇಕ್ವಿಟಿ ಮಾರುಕಟ್ಟೆಯಲ್ಲಿ ₹55,595 ಕೋಟಿಗಳನ್ನು ಹೂಡಿಕೆ ಮಾಡಿದೆ. ಇದು ಒಂದೇ ತಿಂಗಳ ಒಳಗೆ ದೇಶದ ದಾ ದಾಖಲೆಯಹೂಡಿಕೆಯಾಗಿದೆ.
ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಡಿಐಐ (DII) ಗಳ ವಿಧಗಳು
ಭಾರತದಲ್ಲಿ, ಒಟ್ಟು ನಾಲ್ಕು ದೇಶೀಯ ಸಾಂಸ್ಥಿಕ ಹೂಡಿಕೆದಾರರು ಇದ್ದಾರೆ. ಇವುಗಳು:
- ಭಾರತೀಯ ಮ್ಯೂಚುಯಲ್ ಬಂಡವಾಳಗಳು
ಮ್ಯೂಚುಯಲ್ ಬಂಡವಾಳಗಳು ಮ್ಯೂಚುಯಲ್ ಬಂಡವಾಳದ ಗುರಿಯೊಂದಿಗೆ ಬದಲಾಗುವ ಭದ್ರತೆಗಳ ಶ್ರೇಣಿಯಲ್ಲಿ ಷೇರುದಾರರ ಪೂಲ್ಡ್ ಹೂಡಿಕೆಗಳನ್ನು ಹೂಡಿಕೆ ಮಾಡುತ್ತವೆ. ಖರೀದಿಗೆ ಲಭ್ಯವಿರುವ ವಿಶಾಲ ಶ್ರೇಣಿಯ ಬಂಡವಾಳದ ವಿಧಗಳಿವೆ, ಇದು ಹೂಡಿಕೆದಾರರ ಅಪಾಯದ ಸಹಭಾಗಿತ್ವ ಮತ್ತು ಅಗತ್ಯಗಳನ್ನು ಅವಲಂಬಿಸಿರುತ್ತದೆ. 2020 ರಲ್ಲಿ ಮಾರ್ಚ್ ತ್ರೈಮಾಸಿಕದಂತೆ, ಭಾರತೀಯ ಮ್ಯೂಚುಯಲ್ ಬಂಡವಾಳಗಳು ಇಕ್ವಿಟಿ ಹೋಲ್ಡಿಂಗ್‌ಗಳಲ್ಲಿ ಒಟ್ಟು ₹11,722 ಕೋಟಿಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿವೆ. ಭಾರತದಲ್ಲಿ, ಮ್ಯೂಚುಯಲ್ ಬಂಡವಾಳಗಳು ಆರಂಭಿಕ, ಮಧ್ಯಮ ಮತ್ತು ತಜ್ಞರ ಹೂಡಿಕೆದಾರರಿಗೆ ಅವರನಮ್ಯತೆ ಮತ್ತು ಬಹುಮುಖತೆಯಿಂದಾಗಿ ಜನಪ್ರಿಯ ಹೂಡಿಕೆ ಆಯ್ಕೆಯಾಗಿದೆ. ಹೂಡಿಕೆದಾರರು ತಮ್ಮ ಗಂಡಾಂತರದ ತಾಳ್ಮೆ ಮತ್ತು ಸಂಪತ್ತು ಸೃಷ್ಟಿ ಗುರಿಗಳ ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ ತಮ್ಮ ಹಣವನ್ನು ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡಬಹುದು ಮತ್ತು ಅದಕ್ಕೆ ಅನುಗುಣವಾಗಿ ಭಾರತೀಯ ಮ್ಯೂಚುಯಲ್ ಬಂಡವಾಳ ಹೂಡಿಕೆಗಳಿಗೆ ಕೊಡುಗೆ ನೀಡುವ ಮೂಲಕ ಪರೋಕ್ಷವಾಗಿ ದೇಶೀಯ ಸಾಂಸ್ಥಿಕ ಹೂಡಿಕೆದಾರರಾಗಬಹುದು.
- ಭಾರತೀಯ ವಿಮೆ ಕಂಪನಿಗಳು
ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಇನ್ನೊಂದು ರೀತಿಯ ದೇಶೀಯ ಸಾಂಸ್ಥಿಕ ಹೂಡಿಕೆದಾರರು ಭಾರತ ಆಧಾರಿತ ಮತ್ತು ಭಾರತೀಯ ಮಾಲೀಕತ್ವದ ವಿಮೆ ಕಂಪನಿಗಳಾಗಿದ್ದಾರೆ. ವಿಮೆ ಕಂಪನಿಗಳು ತಮ್ಮ ಗ್ರಾಹಕರಿಗೆ ಜೀವ ವಿಮೆ, ಟರ್ಮ್ ವಿಮೆ, ಆರೋಗ್ಯ ವಿಮೆ, ನಿವೃತ್ತಿ ಆಯ್ಕೆಗಳು ಮತ್ತು ಇನ್ನೂ ಹೆಚ್ಚಿನವುಗಳಿಂದ ವಿಮಾ ಆಯ್ಕೆಗಳ ಶ್ರೇಣಿಯನ್ನು ಒದಗಿಸುತ್ತವೆ. ಕಂಪನಿಯು ಏನು ನೀಡುತ್ತದೆ ಎಂಬುದರ ವ್ಯಾಪ್ತಿಯನ್ನು ಅವಲಂಬಿಸಿ, ಭಾರತೀಯ ವಿಮೆ ಕಂಪನಿಗಳಿಂದ ಯುಎಲ್ಐಪಿ (ULIP) ಗಳಂತಹ ಇತರ ರೀತಿಯ ಹಣಕಾಸಿನ ಸಾಧನಗಳನ್ನು ಕೂಡ ಸುರಕ್ಷಿತವಾಗಿಸಬಹುದು. ವಿಮೆ ಕಂಪನಿಗಳು ಒಟ್ಟಾರೆ ಡಿಐಐ (DII) ಇಕ್ವಿಟಿ ಹೋಲ್ಡಿಂಗ್‌ಗಳಿಗೆ ದೊಡ್ಡ ಕೊಡುಗೆದಾರರಾಗಿದ್ದಾರೆ ಮತ್ತು ಮಾರ್ಚ್ ತ್ರೈಮಾಸಿಕದಲ್ಲಿ ಸುಮಾರು ₹20,000 ಕೋಟಿಗಳನ್ನು ಕೊಡುಗೆ ನೀಡುತ್ತಿದ್ದವು.
- ಸ್ಥಳೀಯ ಪಿಂಚಣಿ ಬಂಡವಾಳಗಳು
ಈ ಪಿಂಚಣಿ ಯೋಜನೆಗಳ ಉದ್ದೇಶವು ವ್ಯಕ್ತಿಗಳು ತಮ್ಮ ಪಿಂಚಣಿ ಯೋಜನೆಯ ಮೂಲಕ ನಿವೃತ್ತಿ ಮೂಲಧನ ರಚಿಸುವ ಮೂಲಕ ತೊಂದರೆ ರಹಿತ ನಿವೃತ್ತಿಯನ್ನು ನಡೆಸುವುದು. ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಪಿಂಚಣಿ ಯೋಜನೆ, ಭವಿಷ್ಯದ ಸಾರ್ವಜನಿಕ ನಿಧಿ ಮತ್ತು ಉದ್ಯೋಗಿಗಳ ಪ್ರಾವಿಡೆಂಟ್ ಫಂಡ್ ಸಂಸ್ಥೆಯಂತಹ ಭಾರತದ ಸರ್ಕಾರ–ನಡೆಯುವ ಪಿಂಚಣಿ ಯೋಜನೆಗಳು ದೇಶದ ಡಿಐಐಗಳಿಗೆ (DIIs) ಕೊಡುಗೆ ನೀಡುತ್ತವೆ. ಮಾರ್ಚ್ 2020 ತ್ರೈಮಾಸಿಕದಂತೆದ , ಸ್ಥಳೀಯ ಪಿಂಚಣಿ ಯೋಜನೆಗಳು ಇಕ್ವಿಟಿ ಹೋಲ್ಡಿಂಗ್‌ಗಳಲ್ಲಿ ₹33,706 ಕೋಟಿ ಒಟ್ಟು ದೊಡ್ಡ ದೇಶೀಯ ಸಂಸ್ಥೆಯ ಹೂಡಿಕೆದಾರರಾಗಿದ್ದವು.
- ಬ್ಯಾಂಕಿಂಗ್ ಮತ್ತು ಹಣಕಾಸು ಸಂಸ್ಥೆಗಳು
ದೇಶೀಯ ಸಾಂಸ್ಥಿಕ ಹೂಡಿಕೆಗೆ ಅಂತಿಮ ಕೊಡುಗೆದಾರರು ಭಾರತದ ಬ್ಯಾಂಕುಗಳು ಮತ್ತು ಹಣಕಾಸು ಸಂಸ್ಥೆಗಳಾಗಿವೆ. ಅವರು ಮಾರ್ಚ್ 2020 ಕ್ಷೇತ್ರದಲ್ಲಿ ಭಾರತದ ಸ್ಟಾಕ್ ಮಾರುಕಟ್ಟೆ ಕಾರ್ಯಕ್ಷಮತೆಯ ಪ್ರಮುಖ ಚಾಲಕರಲ್ಲದಿದ್ದರೂ, 2020 ರ ಆರಂಭದಿಂದ, ಬ್ಯಾಂಕುಗಳ ಎಯುಎಂ (AUM) ಅಥವಾ‘ನಿರ್ವಹಣೆ ಅಡಿಯಲ್ಲಿನ ಸ್ವತ್ತುಗಳು‘ 20% ರಷ್ಟು ಹೆಚ್ಚಾಯಿತು. ದೇಶೀಯ ಸಾಂಸ್ಥಿಕ ಹೂಡಿಕೆದಾರರಾಗಿ, ಇದು ಎಯುಎಂ (AUM) ನಲ್ಲಿ ದಾಖಲೆಯ ಬೆಳವಣಿಗೆಯಾಗಿದೆ, ಆದಾಗ್ಯೂ ಒಟ್ಟು ಸಾಂಸ್ಥಿಕ ಎಯುಎಂ (AUM) 2020 ರ ಆರಂಭದಿಂದ 16.5% ನಷ್ಟು ಕೆಳಗಿಳಿದಿದೆ.
2020 ಗಾಗಿ ಎಫ್ಐಐ (FII) ಪ್ರತಿಯಾಗಿ ಡಿಐಐ (DII) ಸ್ಪರ್ಧಾತ್ಮಕ ವಿಶ್ಲೇಷಣೆ
- ಅಸೆಟ್ ಅಂಡರ್ ಮ್ಯಾನೇಜ್ಮೆಂಟ್ ಎಯುಎಂ (AUM)
ಏಪ್ರಿಲ್ 2020 ರಂತೆ, ಡಿಐಐಗಳು (DIIs) ತಮ್ಮ ಆಸ್ತಿಗಳಲ್ಲಿ ನಿರ್ವಹಣೆಯ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಒಟ್ಟು ₹20.4 ಲಕ್ಷ ಕೋಟಿಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದರೂ ವಿದೇಶಿ ಸಾಂಸ್ಥಿಕ ಹೂಡಿಕೆದಾರರು ಸುಮಾರು ₹24.4 ಲಕ್ಷ ಕೋಟಿಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದರು. ಜನವರಿ 2020 ರಿಂದ, ದೇಶೀಯ ಸಾಂಸ್ಥಿಕ ಹೂಡಿಕೆದಾರರು ತಮ್ಮ ಎಯುಎಂ (AUM) ನಲ್ಲಿ ಸುಮಾರು 10% ದಷ್ಟು ಇಳಿಕೆಯನ್ನು ಕಂಡಿದ್ದಾರೆ ಮತ್ತು ಎಫ್ಐಐ (FII) ಗಳು ಸುಮಾರು 21.3%, ಎಂದರೆ ಅದರ ಎರಡರಷ್ಟು ಇಳಿಕೆಯನ್ನು ಕಂಡಿದ್ದಾರೆ.
- ಇನ್‌ಫ್ಲೋಸ್/ಔಟ್‌ಫ್ಲೋಸ್ ವೈಟಿಡಿ (YTD)
ಜನವರಿ 2020 ರಿಂದ, ಡಿಐಐ (DIIs) ಗಳು ಇಲ್ಲಿಯವರೆಗೆ ಸುಮಾರು ₹72,000 ಕೋಟಿಯಷ್ಟು ಹೂಡಿಕೆ ಮಾಡಿದ್ದಾರೆ. ವಿದೇಶಿ ಸಾಂಸ್ಥಿಕ ಹೂಡಿಕೆದಾರರು ಇಲ್ಲಿಯವರೆಗೆ ಭಾರತೀಯ ಇಕ್ವಿಟಿ ಮಾರುಕಟ್ಟೆಗಳಿಂದ ಸುಮಾರು ₹39,000 ಕೋಟಿಗಳನ್ನು ತೆಗೆದುಹಾಕಿದ್ದಾರೆ.
- ಮಾಲೀಕತ್ವದ ಅನುಪಾತ
ಡಿಐಐ (DII) ಗೆ ‘ಮಾಲೀಕತ್ವದ ಅನುಪಾತ‘ ಎಫ್ಐಐ (FII) ಯಾವುದೇ ಅವಧಿಗೆ ಒಟ್ಟು ಡಿಐಐ (DII) ಹೋಲ್ಡಿಂಗ್‌ಗಳಿಂದ ವಿಭಜಿಸಲಾದ ಒಟ್ಟು ಎಫ್ಐಐ (FII) ಇಕ್ವಿಟಿ ಹೋಲ್ಡಿಂಗ್‌ಗಳಿಗೆ ಸಮನಾಗಿರುತ್ತದೆ. ಏಪ್ರಿಲ್ 2015 ರಲ್ಲಿ ಅದರ ಗರಿಷ್ಟ ಅನುಪಾತದಿಂದ, ಈ ಅನುಪಾತವು ಏಪ್ರಿಲ್ 2020 ರಲ್ಲಿ 1.2 ಗೆ ಇಳಿದಿದೆ.
