ఒక వ్యక్తిగత సంపాదించే ఏదైనా ఆదాయం దేశంలో పన్ను విధింపుకు బాధ్యత వహిస్తుంది. భారత ప్రభుత్వం యొక్క పర్వ్యూ కింద ఆదాయపు పన్ను విభాగం ద్వారా ఏర్పాటు చేయబడిన స్లాబ్లు ఉన్నాయి, ఇవి వారి ఆదాయం ఆధారంగా ఒక నిర్దిష్ట వ్యక్తికి ఏ శాతం పన్ను వర్తిస్తాయో నిర్ణయిస్తాయి.
జీతం లాగానే, ఆస్తి, స్టాక్స్, మ్యూచువల్ ఫండ్స్, ఆర్ట్ కలెక్టిబుల్స్ మొదలైనటువంటి ఆస్తులలో పెట్టుబడుల నుండి వచ్చే ఆదాయం కూడా పన్ను విధించదగినది, హోల్డింగ్ వ్యవధిపై ఆధారపడిన రేటు. ఈ ఆర్టికల్ ఈక్విటీ పెట్టుబడులు, దాని వర్తింపు మరియు లెక్కింపు పై దీర్ఘకాలిక క్యాపిటల్ గెయిన్స్ పన్ను లోకి తీసుకువెళ్తుంది.
షేర్ల నుండి క్యాపిటల్ గెయిన్స్
షేర్లు వంటి క్యాపిటల్ అసెట్ విక్రయించడం నుండి బుక్ చేయబడిన ఏదైనా లాభం, క్యాపిటల్ గెయిన్స్ అని పిలుస్తారు. షేర్ యొక్క విక్రయ ధర కొనుగోలు ధర కంటే ఎక్కువగా ఉన్నప్పుడు పెట్టుబడిపై మూలధన లాభాలు సాధారణంగా సంభవిస్తాయి. స్టాక్ మార్కెట్లో నిమగ్నమైనప్పుడు పెట్టుబడిదారుల లక్ష్యం కాలం గడిచే కొద్దీ వారి సంపదను పెంచడం, తరచుగా మీ లాభాలకు అనుగుణంగా పన్నులు అనే ఒక అంతరాయం ఉందని మర్చిపోతుంది.
షేర్లను విక్రయించడం ద్వారా చేయబడిన లాభం ‘ఆదాయం’గా కూడా ఉంటుంది, అందువల్ల, క్యాపిటల్ గెయిన్స్ పన్ను అని పిలువబడే పన్నులకు బాధ్యత వహిస్తుంది.
ఉదాహరణకు, మీరు రూ. 1 లక్షల విలువగల షేర్లను కొనుగోలు చేసి వాటిని రూ. 1.5 లక్షలకు విక్రయించినట్లయితే, మీ హోల్డింగ్ అవధి ఆధారంగా పన్ను వర్తించే మీ క్యాపిటల్ గెయిన్ పై రూ. 50,000 పరిగణించబడుతుంది.
షేర్ల పై పన్ను విధింపు కోసం కారకంగా అవధిని కలిగి ఉండటం
పెట్టుబడి హారిజాన్, లేదా పెట్టుబడిదారు స్టాక్ కలిగి ఉన్న వ్యవధి, అది ఏ రకమైన క్యాపిటల్ గెయిన్ అని నిర్ణయిస్తుంది. క్యాపిటల్ గెయిన్స్ స్వల్పకాలిక క్యాపిటల్ క్యాపిటల్ గెయిన్స్ లేదా లాంగ్ టర్మ్ క్యాపిటల్ గెయిన్స్ అయి ఉండవచ్చు.
కొనుగోలు నుండి 12 నెలల కంటే తక్కువ సమయం వరకు స్టాక్ విక్రయం నుండి చేయబడిన లాభాలను స్వల్పకాలిక క్యాపిటల్ గెయిన్స్ అని పిలుస్తారు మరియు వాటిపై స్వల్పకాలిక క్యాపిటల్ గెయిన్స్ పన్ను వర్తిస్తుంది.
భారతదేశంలో ఎస్టిసిజి పన్ను గురించి వివరణాత్మక అవగాహన కోసం, ఏంజెల్ బ్రోకింగ్ నాలెడ్జ్ సెంటర్ పై భారతదేశంలో షార్ట్ టర్మ్ క్యాపిటల్ గెయిన్స్ టాక్స్ పై మా ఆర్టికల్ చూడండి.
హోల్డింగ్ వ్యవధి 12 నెలల కంటే ఎక్కువగా ఉన్నప్పుడు, లాభం లాంగ్ టర్మ్ క్యాపిటల్ గెయిన్స్ అని పిలుస్తారు, మరియు అటువంటి లాభాలపై దీర్ఘకాలిక క్యాపిటల్ గెయిన్స్ పన్ను (ltcg పన్ను) వర్తిస్తుంది.
భారతదేశంలో లాంగ్–టర్మ్ క్యాపిటల్ గెయిన్స్ పన్ను రేటు
భారతదేశంలో లాంగ్ టర్మ్ క్యాపిటల్ గెయిన్స్ టాక్స్ (LTCG పన్ను) 2018 బడ్జెట్లో తిరిగి ప్రవేశపెట్టబడింది. భారతదేశంలో ప్రస్తుతం LTCG పన్ను రేటు 10%, ఎటువంటి ఇండెక్సేషన్ ప్రయోజనాలు లేకుండా 12 నెలల కంటే ఎక్కువ (LTCG) నిర్వహించబడిన షేర్ల విక్రయం నుండి రూ. 1 లక్షలకు పైగా లాభాలపై విధించబడుతుంది. ఇండెక్సేషన్ ప్రయోజనం అంటే ద్రవ్యోల్బణం కోసం ఆస్తి ధర సర్దుబాటు చేయబడుతుంది మరియు అదే డబ్బు ప్రయోజనం పెట్టుబడిదారుకు పంపబడుతుంది.
ఉదాహరణకు, 12 సెప్టెంబర్ 2019 నాడు ₹ 5 లక్షల విలువగల ఒక వ్యక్తి కొనుగోలు చేసిన షేర్లను అనుసరించండి. జనవరి 2021 వరకు, షేర్ల ధర ₹ 7 లక్షలకు పెరిగింది. ఈ సందర్భంలో పెట్టుబడిదారుడు రూ. 2 లక్షల లాభాలను పొందారు. వారు ఇప్పుడు విక్రయించినట్లయితే (12-నెలల థ్రెషోల్డ్ తర్వాత), వారు చేసిన ₹ 2 లక్షల లాభంపై 10% పన్ను చెల్లించవలసి ఉంటుంది.
మీ లాభాలకు మాత్రమే పన్ను విధించబడుతుందని మరియు షేర్ల అమ్మకం నుండి మీరు రిడీమ్ చేసుకునే పూర్తి మొత్తం కాదని ఇక్కడ గమనించండి.
లాంగ్ టర్మ్ క్యాపిటల్ గెయిన్స్ టాక్స్ లెక్కింపు
జనవరి 31, 2018 కు ముందు చేయబడిన లాభాల కోసం పెట్టుబడిదారు ద్వారా ఇండెక్సేషన్ ప్రయోజనాలను క్లెయిమ్ చేయవచ్చు. ఈ సందర్భంలో, షేర్ల యొక్క ఇండెక్స్డ్ కొనుగోలు ధర మరియు షేర్ యొక్క విక్రయ ధర నుండి పెట్టుబడిదారు ద్వారా చెల్లించబడిన బ్రోకరేజ్ ను తీసివేయడం ద్వారా దీర్ఘకాలిక క్యాపిటల్ గెయిన్స్ లెక్కించబడతాయి.
అయితే, తాజా ఆదాయ పన్ను నియమాల ప్రకారం, జనవరి 31, 2018 తర్వాత చేయబడిన లాభాలపై ఇండెక్సేషన్ ప్రయోజనాలు వర్తించవు. ఇక్కడ, షేర్ల యొక్క వాస్తవ కొనుగోలు ధర మరియు షేర్ యొక్క విక్రయ ధర నుండి పెట్టుబడిదారు చెల్లించిన బ్రోకరేజ్ ను తీసివేయడం ద్వారా దీర్ఘకాలిక క్యాపిటల్ గెయిన్స్ లెక్కించబడతాయి.
కేస్ 1: జనవరి 31, 2018 కు ముందు చేయబడిన లాభాలు
ఒక పెట్టుబడిదారు సెప్టెంబర్ 2014 లో ₹ 5,00,000 విలువగల ఒక కంపెనీ షేర్లను కొనుగోలు చేసి, దానిని అక్టోబర్ 2016 లో ₹ 6,00,000 ధరకు విక్రయించినట్లయితే, పెట్టుబడిదారు దానిపై ₹ 1,00,000 లాభం పొందుతారు.
0.5% బ్రోకరేజ్ అని భావించి, పెట్టుబడిదారుడు ట్రేడింగ్ సంస్థకు బ్రోకరేజ్గా రూ. 3,000 చెల్లించవలసి ఉంటుంది.
భారత ప్రభుత్వం ప్రతి సంవత్సరం కోసం ఖర్చు ద్రవ్యోల్బణ సూచికను (సిఐఐ) విడుదల చేస్తుంది, దీనిని ఉపయోగించి ఒక ఇండెక్స్డ్ ఖర్చును చేరుకోవచ్చు. 2014-15 కోసం సిఐఐ 1024 మరియు 2015-16 కోసం సిఐఐ 1081. అందువల్ల:
ఇండెక్స్డ్ ధర కొనుగోలు: రూ 5,00,000 x 1081/1024= రూ 5,27,832
అందువల్ల, పెట్టుబడిదారు యొక్క దీర్ఘకాలిక క్యాపిటల్ గెయిన్స్ ఇవి:
పూర్తి అమ్మకాల విలువ – రూ 6,00,000
0.5% వద్ద బ్రోకరేజ్ – రూ 3,000
కొనుగోలు ధర: 5,00,000 రూ
ఇండెక్స్డ్ కొనుగోలు ధర: రూ 5,27, 832
అందువల్ల, లాంగ్-టర్మ్ క్యాపిటల్ గెయిన్స్ ఇలా ఉంటాయి: 6,00,000- (5,27,832 + 3000) = రూ 69,168 ఇండెక్సేషన్ ప్రయోజనాలతో.
రూ. 1 లక్షలకు పైగా చేసిన లాంగ్-టర్మ్ క్యాపిటల్ గెయిన్స్ 10% పన్నుకు బాధ్యత వహిస్తాయి. ₹ 1 లక్షల లోపు దీర్ఘకాలిక లాభాలు పన్ను విధింపుకు మినహాయించబడతాయి.
కేస్ 2: జనవరి 31, 2018 తర్వాత పొందిన లాభాలు
ఒక పెట్టుబడిదారు ఫిబ్రవరి 2019 లో ₹ 5,50,000 విలువగల షేర్లను కొనుగోలు చేసి, దానిని జనవరి 2021 లో ₹ 7,00,000 కు విక్రయించినట్లయితే, ఆ అమ్మకంపై పెట్టుబడిదారు ₹ 1,50,000 లాభాలు పొందారు. ఇండెక్సేషన్ ప్రయోజనాలతో, పెట్టుబడిదారు యొక్క లాభాలకు 10% పన్ను విధించబడుతుంది. ₹ 1 లక్షల కంటే ఎక్కువ లాభం 10% వద్ద పన్ను విధించబడుతుంది, ₹ 1 లక్షల లోపు ఏవైనా లాభాలు పన్ను మినహాయించబడతాయి
అందువల్ల, రూ. 1,50,000 లాభంపై దీర్ఘకాలిక మూలధన లాభాల పన్నును లెక్కించేటప్పుడు, రూ. 1 లక్షల లాభాలకు పన్ను మినహాయింపు ఉంటుంది. ₹ 50,000 యొక్క మిగిలిన భాగం 10% వద్ద పన్ను విధించబడుతుంది, ఇది పెట్టుబడిదారు యొక్క పన్ను బాధ్యతను ₹ 5,000 కు తీసుకువస్తుంది.
ముగింపు
‘జీవితంలో రెండు విషయాలు నిర్దిష్టంగా ఉన్నాయి – మరణం మరియు పన్నులు.’ సంపాదించిన ఏదైనా ఆదాయం దేశంలో పన్ను చెల్లింపులకు బాధ్యత వహిస్తుంది కానీ ప్రభుత్వం కూడా కొంత మొత్తం పన్ను ఆదా చేయడానికి నిబంధనలు చేస్తుంది. షేర్ల నుండి దీర్ఘకాలిక మూలధన లాభాలకు రూ. 1 లక్షల కంటే ఎక్కువ లాభాల కోసం ఇండెక్సేషన్ ప్రయోజనం లేకుండా ఫ్లాట్ 10% వద్ద పన్ను విధించబడుతుంది. అయితే ఇది భారతదేశంలో ఇండెక్సేషన్ ప్రయోజనంతో 20% ఉండే స్వల్పకాలిక క్యాపిటల్ గెయిన్స్ పన్ను చెల్లించడం కంటే మెరుగైన ఎంపిక. ఇది పెట్టుబడిదారులకు దీర్ఘకాలిక సంస్థల కోసం పెట్టుబడులను కలిగి ఉండే ఆలోచనను కూడా అందిస్తుంది.