ಸೇವಾ ತೆರಿಗೆ: ಸೇವಾ ತೆರಿಗೆ ಎಂದರೇನು?

ನಿಮ್ಮ ಜ್ಞಾನವನ್ನು ತಾಜಾ ಮಾಡಲು, ಗ್ರಾಹಕರನ್ನು ತಲುಪುವ ಮೊದಲು ಸರಕು ಮತ್ತು ಸೇವೆಗಳ ಮೇಲೆ ಪರೋಕ್ಷ ತೆರಿಗೆಯನ್ನು ವಿಧಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ, ನಂತರ ಅವರು ಅದನ್ನು ಮಾರುಕಟ್ಟೆ ಬೆಲೆಯ ಭಾಗವಾಗಿ ಪಾವತಿಸುತ್ತಾರೆ.

ಸೇವಾ ತೆರಿಗೆ ಎಂದರೇನು?

ಪ್ರಯಾಣ ಏಜೆನ್ಸಿಗಳು, ರೆಸ್ಟೋರೆಂಟ್‌ಗಳು, ಕ್ಯಾಬ್ ಸೇವೆಗಳು, ಕೇಬಲ್ ಸೇವಾ ಪೂರೈಕೆದಾರರು ಇತ್ಯಾದಿಗಳಂತಹ ಕೆಲವು ರೀತಿಯ ಸೇವೆಗಳ ಮೇಲೆ ಸರ್ಕಾರವು ಸೇವಾ ತೆರಿಗೆಯನ್ನು ವಿಧಿಸುತ್ತದೆ. ಸೇವಾ ಪೂರೈಕೆದಾರರು ತೆರಿಗೆಯನ್ನು ಸಂಗ್ರಹಿಸುವ ಮತ್ತು ಸರ್ಕಾರಕ್ಕೆ ಪಾವತಿಸುವ ಜವಾಬ್ದಾರಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತಾರೆ, ಆ ಮೂಲಕ ಆದಾಯ ಉತ್ಪಾದನೆಗೆ ಕೊಡುಗೆ ನೀಡುತ್ತಾರೆ.

1994 ರಲ್ಲಿ ಹಣಕಾಸು ಕಾಯ್ದೆಯ ಸೆಕ್ಷನ್ 65 ಪ್ರಕಾರ ಸೇವಾ ತೆರಿಗೆಯನ್ನು ಪರಿಚಯಿಸಲಾಯಿತು. 2012 ವರೆಗೆ, ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಸೇವೆಗಳ ಮೇಲೆ ಮಾತ್ರ ಪರೋಕ್ಷ ತೆರಿಗೆಗಳನ್ನು ವಿಧಿಸಲಾಗಿತ್ತು. ನಂತರ, ಅಲ್ಪಾವಧಿಯ ವಸತಿಯನ್ನು ಒದಗಿಸುವ ಏರ್-ಕಂಡೀಶನ್ಡ್ ರೆಸ್ಟೋರೆಂಟ್‌ಗಳು, ಹೋಟೆಲ್‌ಗಳು ಮತ್ತು ಐಎನ್ಎನ್‌ (INN)ಗಳು ಒದಗಿಸುವ ಸೇವೆಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡ ಮೇಲೆ ಅದರ ವ್ಯಾಪ್ತಿಯನ್ನು ವಿಸ್ತರಿಸಲಾಯಿತು.

ಭಾರತದಲ್ಲಿ ತೆರಿಗೆ ವಿಧಿಸಲು ಸೇವೆಯು ಈ ಕೆಳಗಿನ 3 ಷರತ್ತುಗಳನ್ನು ಪೂರೈಸಬೇಕು.

• ಸೇವೆಯನ್ನು ಒಬ್ಬ ವ್ಯಕ್ತಿ/ಘಟಕವು ಇನ್ನೊಬ್ಬರಿಗೆ ನೀಡುವ ಅಥವಾ ಒದಗಿಸುವ ಭರವಸೆ ನೀಡಲಾಗಿದೆ.
• ಭಾರತದ ತೆರಿಗೆ ವಿಧಿಸಬಹುದಾದ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ಸೇವೆಯನ್ನು ಒದಗಿಸಲಾಗಿದೆ ಅಥವಾ ಒದಗಿಸಲು ಭರವಸೆ ನೀಡಲಾಗಿದೆ.
• ಸೇವೆಯು ಋಣಾತ್ಮಕ ಪಟ್ಟಿಗೆ ಸೇರಿಲ್ಲ ಅಥವಾ ಪಟ್ಟಿಯಿಂದ ವಿನಾಯಿತಿ ಪಡೆದ ವಿಶೇಷ ಸೇವೆಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದಾಗಿದೆ.

ಸೇವಾ ತೆರಿಗೆಯ ದರ ಎಷ್ಟು?

ಸೇವಾ ತೆರಿಗೆ ದರವು ಬದಲಾಗಬಹುದು. ತೆರಿಗೆ ದರವನ್ನು ನಿರ್ಧರಿಸಲು ಹಣಕಾಸು ಸಚಿವಾಲಯವು ಜವಾಬ್ದಾರರಾಗಿರುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಸಂಸತ್ತಿನ ಬಜೆಟ್ ಅಧಿವೇಶನದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಬದಲಾದ ದರವನ್ನು ಘೋಷಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.

ವೈಯಕ್ತಿಕ ಸೇವಾ ಪೂರೈಕೆದಾರರಿಗೆ ನಗದು ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ ಮತ್ತು ಕಂಪನಿಗಳಿಗೆ ಸಂಚಿತ ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ ಸೇವಾ ತೆರಿಗೆಯನ್ನು ಲೆಕ್ಕ ಹಾಕಲಾಗುತ್ತದೆ. ಒದಗಿಸಲಾದ ಸೇವೆಗಳ ವಾರ್ಷಿಕ ಮೌಲ್ಯ ₹10 ಲಕ್ಷಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚಿದ್ದಾಗ ಇದನ್ನು ಪಾವತಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.

0.5% ‘ಕೃಷಿ ಕಲ್ಯಾಣ್’ ಸೆಸ್ (Cess) ಮತ್ತು 0.5% ‘ಸ್ವಚ್ಛ ಭಾರತ್’ ಸೆಸ್(Cess) ಸೇರಿದಂತೆ ದೇಶದಲ್ಲಿನ ಇತ್ತೀಚಿನ ಸೇವಾ ತೆರಿಗೆ ದರ 15% ಆಗಿದೆ. ದರವು 2015 ರಲ್ಲಿ 12.36% ರಿಂದ 14% ಮತ್ತು 2016 ರಲ್ಲಿ 15% ರವರೆಗೆ ಹೆಚ್ಚಾಗಿದೆ.

ತೆರಿಗೆಯನ್ನು ಕೆಲವು ವಿನಾಯಿತಿಗಳೊಂದಿಗೆ ಸೇವೆಗಳನ್ನು ಒದಗಿಸುವುದಕ್ಕಾಗಿ ರಶೀದಿಯ ವಿರುದ್ಧ ಪಾವತಿಸಿದ ಅಥವಾ ಸ್ವೀಕರಿಸಿದ ಶುಲ್ಕಗಳ ಶೇಕಡಾವಾರು ಎಂದು ಲೆಕ್ಕಹಾಕಲಾಗುತ್ತದೆ. ವಿನಾಯಿತಿಯ ಕೆಲವು ಉದಾಹರಣೆಗಳೆಂದರೆ ಏರ್ ಟ್ರಾನ್ಸ್‌ಪೋರ್ಟೇಶನ್ ಶುಲ್ಕಗಳ ಮೇಲೆ 60% ವಿನಾಯಿತಿ, ಚಿಟ್ ಫಂಡ್‌ಗಳ ಮೇಲೆ 30% ವಿನಾಯಿತಿ ಮತ್ತು ಟ್ರಾವೆಲ್ ಆಪರೇಟರ್‌ಗಳು ನೀಡುವ ಕೆಲವು ಸೇವೆಗಳ ಮೇಲೆ 70% ವಿನಾಯಿತಿ. ಆದ್ದರಿಂದ, ಉಳಿದ ಮೊತ್ತದ ಮೇಲೆ ಮಾತ್ರ ತೆರಿಗೆಯನ್ನು ಲೆಕ್ಕ ಹಾಕಲಾಗುತ್ತದೆ.

ಉದಾಹರಣೆಯೊಂದಿಗೆ ಸೇವಾ ತೆರಿಗೆ ಲೆಕ್ಕಾಚಾರವನ್ನು ಅರ್ಥಮಾಡಿಕೊಳ್ಳೋಣ.

ಸ್ವೀಕರಿಸಿದ ಒಟ್ಟು ತೆರಿಗೆಯ ಸೇವೆಯು ₹10,000 ಎಂದು ಭಾವಿಸೋಣ. ಆದ್ದರಿಂದ, ಈ ಕೆಳಗೆ ತೋರಿಸಿದಂತೆ ಸೇವಾ ತೆರಿಗೆಯ ಲೆಕ್ಕಾಚಾರವನ್ನು ಮಾಡಲಾಗುತ್ತದೆ.

ಸೇವಾ ತೆರಿಗೆ ದರ = ₹(10,000 * 14%) + (10,000 * 0.5%) + (10,000 * 0.5%) = ₹1,500

ಸೇವೆಯು 70% ವಿನಾಯಿತಿಗೆ ಅರ್ಹವಾಗಿದೆ ಎಂದು ಈಗ ಭಾವಿಸೋಣ. ಅಂತಹ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ, ಪಾವತಿಸಬೇಕಾದ ಒಟ್ಟು ಸೇವಾ ತೆರಿಗೆಯು:

ಶುಲ್ಕ ವಿಧಿಸಬಹುದಾದ ಮೊತ್ತ= ₹(10,000 * 30%) = ₹3,000

ಸೇವಾ ತೆರಿಗೆ = ₹(3,000 * 14%) + (3,000 * 0.5%) + (3,000 * 0.5%) = ₹450

ಸೇವಾ ತೆರಿಗೆಯ ಅನ್ವಯವಾಗುವಿಕೆ ಹೇಗೆ?

ಸೇವಾ ತೆರಿಗೆ ಪಟ್ಟಿ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಸೇವೆಗಳ ಸಂಪೂರ್ಣ ಪಟ್ಟಿ 1984 ರ ಹಣಕಾಸು ಕಾಯ್ದೆಯ ಸೆಕ್ಷನ್ 65B (44) ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಲಭ್ಯವಿದೆ. ಒಟ್ಟಾರೆಯಾಗಿ, 119 ಸೇವೆಗಳನ್ನು ಪಟ್ಟಿಯಲ್ಲಿ ಸೇರಿಸಲಾಗಿದೆ. ವಿನಾಯಿತಿ ನೀಡುವ ಸೇವೆಗಳ ಋಣಾತ್ಮಕ ಪಟ್ಟಿ ಕೂಡ ಇದೆ. ಇದನ್ನು ಹಣಕಾಸು ಕಾಯ್ದೆಯ ಸೆಕ್ಷನ್ 66D ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ನಮೂದಿಸಲಾಗಿದೆ. ಇದು ಸೇವಾ ತೆರಿಗೆಯಿಂದ ವಿನಾಯಿತಿ ಪಡೆದ ‘ವಿಶೇಷ ಸೇವೆಗಳು’ ಪಟ್ಟಿಯನ್ನು ಕೂಡ ಒಳಗೊಂಡಿದೆ.

ಸೇವಾ ತೆರಿಗೆಗೆ ಆದಾಯ

ಆರಂಭದಲ್ಲಿ, ಸೇವಾ ತೆರಿಗೆಯ ವರ್ಗದ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಬರುವ ಮೌಲ್ಯಮಾಪಕರು ಅರ್ಧ-ವಾರ್ಷಿಕ ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ ರಿಟರ್ನ್ಸ್ ಸಲ್ಲಿಸಬೇಕಾಗಿತ್ತು. ಆದರೆ ಸೆಂಟ್ರಲ್ ಬೋರ್ಡ್ ಆಫ್ ಎಕ್ಸೈಸ್ ಮತ್ತು ಕಸ್ಟಮ್ಸ್, ವೈಡ್ ನೋಟಿಫಿಕೇಶನ್ ನಂಬರ್ 19/2016, ವಾರ್ಷಿಕ ಆದಾಯವನ್ನು ಸಲ್ಲಿಸುವ ಅವಶ್ಯಕತೆಯನ್ನು ಪರಿಚಯಿಸಿತು. ಸೇವಾ ತೆರಿಗೆಯ ಆನ್ಲೈನ್ ಪಾವತಿಯನ್ನು ಸರಳಗೊಳಿಸಲು ಇದು ಎಕ್ಸೈಸ್ ಮತ್ತು ಸೇವಾ ತೆರಿಗೆಯಲ್ಲಿ ಎಲೆಕ್ಟ್ರಾನಿಕ್ ಅಕೌಂಟಿಂಗ್ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯನ್ನು (EASIEST) ಆನ್ಲೈನ್ ಪಾವತಿ ಗೇಟ್‌ವೇಯನ್ನು ಪರಿಚಯಿಸಿದೆ.

ತೆರಿಗೆ ಪಾವತಿಸಲು, ನೀವು ಎನ್‌ಎಸ್‌ಡಿಎಲ್ (NSDL) – EASIEST ವೆಬ್‌ಸೈಟ್‌ಗೆ ಭೇಟಿ ನೀಡಬೇಕು ಮತ್ತು ಇ-ಪಾವತಿಯನ್ನು ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡಬೇಕು. ನಿಮ್ಮ ಸೇವಾ ತೆರಿಗೆ ವಿವರಗಳನ್ನು ಅಕ್ಸೆಸ್ ಮಾಡಲು ಅಧಿಕಾರ ವ್ಯಾಪ್ತಿಯ ಕಮಿಷನರೇಟ್‌ನಿಂದ ಪಡೆದ 15-ಅಂಕಿಯ ಮೌಲ್ಯಮಾಪನ ಕೋಡ್ ನಮೂದಿಸಿ. ನಿಮ್ಮ ಬ್ಯಾಂಕಿನ ನೆಟ್ ಬ್ಯಾಂಕಿಂಗ್ ಸಿಸ್ಟಮ್ ಮೂಲಕ ನೀವು ಪಾವತಿ ಮಾಡಬೇಕು. ಪಾವತಿ ಮಾಡಿದ ನಂತರ, ನೀವು ಚಲನ್ ಅಥವಾ ನಿಮ್ಮ ಪಾವತಿಯ ಸ್ವೀಕೃತಿ/ಪುರಾವೆಯನ್ನು ಪಡೆಯುತ್ತೀರಿ.

ಸೇವಾ ತೆರಿಗೆ ವಿನಾಯಿತಿ

ಈ ಕೆಳಗಿನ ಷರತ್ತುಗಳ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ನೀವು ಸೇವಾ ತೆರಿಗೆ ವಿನಾಯಿತಿಗಳನ್ನು ಪಡೆಯಬಹುದು:

ವಹಿವಾಟು ₹10 ಲಕ್ಷಕ್ಕಿಂತ ಕಡಿಮೆ ಇದೆ. ಒದಗಿಸಲಾದ ಸೇವೆಗಳ ಒಟ್ಟು ತೆರಿಗೆ ವಿಧಿಸಬಹುದಾದ ಮೌಲ್ಯವು ಹಿಂದಿನ ವರ್ಷದಲ್ಲಿ ₹10 ಲಕ್ಷಕ್ಕಿಂತ ಕಡಿಮೆ ಇದ್ದರೆ ನೀವು ಸೇವಾ ತೆರಿಗೆ ವಿನಾಯಿತಿಯನ್ನು ಕ್ಲೈಮ್ ಮಾಡಬಹುದು. ಸೇವಾ ಮೌಲ್ಯವು ₹10 ಲಕ್ಷ ಮೀರಿದರೆ ಈ ವಿನಾಯಿತಿ ಅನ್ವಯಿಸುವುದಿಲ್ಲ.

ಸೆನ್ವಾಟ್ (CENVAT) ಕ್ರೆಡಿಟ್: ಸೇವಾ ತೆರಿಗೆಯಿಂದ ವಿನಾಯಿತಿ ಪಡೆದ ‘ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಇನ್ಪುಟ್ ಸೇವೆಗಳಿಗೆ’ ಸೆನ್ವಾಟ್ (CENVAT) ಕ್ರೆಡಿಟ್ ಲಭ್ಯವಿಲ್ಲ. ಇದಲ್ಲದೆ, ವಿನಾಯಿತಿಯ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ ಪಡೆದ ಬಂಡವಾಳ ಸರಕುಗಳ ಮೇಲೆ ಸೆನ್ವಾಟ್ (CENVAT) ಕ್ರೆಡಿಟ್ ಲಭ್ಯವಿರುವುದಿಲ್ಲ.

ಸೇವಾ ತೆರಿಗೆ ದಂಡಗಳು

ಹಣಕಾಸು ಕಾಯ್ದೆ, 1994 ರ ಸೆಕ್ಷನ್ 76, 77, ಮತ್ತು 78 ಅಡಿಯಲ್ಲಿ, ಈ ಕೆಳಗಿನ ಷರತ್ತುಗಳನ್ನು ಪೂರೈಸಲು ವಿಫಲವಾದರೆ ಸರ್ಕಾರವು ದಂಡಗಳನ್ನು ವಿಧಿಸಬಹುದು:

• ಸೇವಾ ತೆರಿಗೆಯನ್ನು ಪಾವತಿಸುವಲ್ಲಿ ವಿಳಂಬ ಅಥವಾ ಪಾವತಿಸದೇ ಇರುವುದಕ್ಕಾಗಿ ದಂಡವನ್ನು ವಿಧಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.
• ಅಕ್ಟೋಬರ್ 25 ಮತ್ತು ಏಪ್ರಿಲ್ 25 ರಂತೆ ಗಡುವು ದಿನಾಂಕಗಳಲ್ಲಿ ಎಸ್ ಟಿ (ST)-3 ರಿಟರ್ನ್ಸ್ ಫೈಲ್ ಮಾಡಲು ವಿಫಲವಾದರೆ. ಅಂತಹ ಸಂದರ್ಭಗಳಲ್ಲಿ, ವಿಳಂಬದ ಅವಧಿಯನ್ನು ಅವಲಂಬಿಸಿ ನೀವು ₹2,000 ವರೆಗಿನ ದಂಡವನ್ನು ಪಾವತಿಸಬೇಕಾಗಬಹುದು.
• ಕೇಂದ್ರ ಅಬಕಾರಿ ಅಧಿಕಾರಿಯ ಮುಂದೆ ಹಾಜರಾಗಿ ಮಾಹಿತಿಯನ್ನು ನೀಡಲು ವಿಫಲವಾದರೆ, ನಿಮಗೆ ದಿನಕ್ಕೆ ₹ 5,000 ಅಥವಾ ₹ 200 (ಇದರಲ್ಲಿ ಯಾವುದು ಹೆಚ್ಚು) ದಂಡವನ್ನು ವಿಧಿಸಬಹುದು.
• ನೀವು ಸೇವಾ ಪೂರೈಕೆದಾರರಾಗಿದ್ದಾಗ ಆದರೆ ಸೇವಾ ತೆರಿಗೆಗೆ ನೋಂದಣಿ ಮಾಡಲು ವಿಫಲರಾದಾಗ, ಹಣಕಾಸು ಕಾಯ್ದೆ, 1994 ರ ಸೆಕ್ಷನ್ 77 ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ದಂಡವನ್ನು ವಿಧಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ದಂಡವು ₹5,000 ವರೆಗೆ ಹೋಗಬಹುದು.
• ಸೇವಾ ತೆರಿಗೆಯನ್ನು ಸಲ್ಲಿಸಲು ಅಗತ್ಯವಿರುವ ಅಕೌಂಟ್‌ಗಳು ಮತ್ತು ಇತರ ಡಾಕ್ಯುಮೆಂಟ್‌ಗಳ ದಾಖಲೆಗಳನ್ನು ಇಟ್ಟುಕೊಳ್ಳಲು ಮತ್ತು ನಿರ್ವಹಿಸಲು ವಿಫಲವಾದರೆ ₹5,000 ವರೆಗಿನ ದಂಡವನ್ನು ವಿಧಿಸಬಹುದು.
• ಆನ್ಲೈನ್ ಸೇವಾ ತೆರಿಗೆ ಪಾವತಿಗೆ ಅನುಸರಣೆ ಮಾಡದಿರುವುದಕ್ಕಾಗಿ ₹5,000 ವರೆಗಿನ ದಂಡವನ್ನು ವಿಧಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.
• ತಪ್ಪಾದ ಇನ್ವಾಯ್ಸ್ ನೀಡಿದರೆ ಅಥವಾ ಬೆಂಬಲಿತ ಡಾಕ್ಯುಮೆಂಟ್‌ಗಳನ್ನು ಒದಗಿಸಲು ವಿಫಲವಾದರೆ ನಿಮಗೆ ₹5,000 ವರೆಗಿನ ದಂಡವನ್ನು ವಿಧಿಸಬಹುದು.
• ಒದಗಿಸಿದ ಸೇವೆಗಳ ಬಗ್ಗೆ ತಪ್ಪಾದ ಮಾಹಿತಿಯನ್ನು ವರದಿ ಮಾಡಿದರೆ ಅಥವಾ ತಪ್ಪಾಗಿ ಹೇಳಿಕೆ ನೀಡಿದರೆ ದಂಡವನ್ನು ವಿಧಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.

ತೀರ್ಮಾನ

ಜಿಎಸ್‌ಟಿ (GST) ಯಿಂದ ಸೇವಾ ತೆರಿಗೆಯನ್ನು ರದ್ದುಗೊಳಿಸಲಾಗಿದ್ದರೂ, ಅದನ್ನು ತಿಳಿದುಕೊಳ್ಳುವುದು ಮತ್ತು ಅರ್ಥಮಾಡಿಕೊಳ್ಳುವುದು ಇನ್ನೂ ಉಪಯುಕ್ತವಾಗಿದೆ. ಮಾರುಕಟ್ಟೆ ಮತ್ತು ಭಾರತೀಯ ಆರ್ಥಿಕತೆಯ ಬಗ್ಗೆ ಹೆಚ್ಚು ಉಪಯುಕ್ತ ಮತ್ತು ಒಳನೋಟದ ಲೇಖನಗಳಿಗಾಗಿ ಏಂಜಲ್‌ ಒನ್ ಹೂಡಿಕೆದಾರ ಶಿಕ್ಷಣ ವಿಭಾಗವನ್ನು ಅನುಸರಿಸುತ್ತಿರಿ.

FAQs