મ્યુચ્યુઅલ ફંડ પર ટૂંકા ગાળાના મૂડી લાભ શું છે?

મ્યુચ્યુઅલ ફંડ પર મૂડી લાભ શું છે?

મ્યુચ્યુઅલ ફંડ પર મૂડી લાભ એ મ્યુચ્યુઅલ ફંડ યુનિટ્સની ખરીદી કિંમત અને તેમની વેચાણ કિંમત વચ્ચેનો તફાવત છે. જ્યારે વેચાણની કિંમત ખરીદવાની કિંમત કરતાં વધુ હોય, ત્યારે રોકાણકારને તે ફંડ પર મૂડીગત લાભ કર્યા હોય તેવું કહેવામાં આવે છે.

ઉદાહરણ તરીકે જો તમે દરેક એકમ દીઠ રૂપિયા 100 પર મ્યુચ્યુઅલ ફંડના 100 યુનિટ ખરીદ્યા હતા, આમ તમે કુલ રૂપિયા 10,000નું રોકાણ કરીને ખરીદો છો. હવે, ધારો કે દરેક મ્યુચ્યુઅલ ફંડ યુનિટનું મૂલ્ય સમય જતાં વધી જાય છે. રૂપિયા 100 થી રૂપિયા 120 થાય છે. ત્યારબાદ 100 એકમોમાં તમારુ કુલ રોકાણ મૂલ્ય હવે રૂપિયા 12,000 થશે અને તમે રૂપિયા 2,000 મૂલ્યના મૂડી લાભ મેળવશો.

ફંડ એકમો એટલે કે યુનિટનેજાળવી રાખવાની અવધિના આધારે મૂડી લાભ ટૂંકા ગાળાના અથવા લાંબા ગાળાના હોઈ શકે છે. ચોક્કસ સમયસીમા તમે જે મ્યુચ્યુઅલ ફંડ સાથે વ્યવહાર કરી રહ્યા છો તેના પ્રકાર પર આધારિત છે.

શૉર્ટ-ટર્મ કેપિટલ ગેઇન્સ શું છે?

શૉર્ટ-ટર્મ કેપિટલ ગેઇન્સ (એસટીસીજી) એ કેપિટલ ગેઇન્સ છે, જે ચોક્કસ સમયથી ઓછા સમય માટે ધારણ કરેલી સંપત્તિના વેચાણ પર મળેલ વળતર એટલે કે નફો માનવામાં આવે છે, જે ઇક્વિટી ફંડ્સ અને હાઇબ્રિડ ઇક્વિટી-ઓરિએન્ટેડ ફંડ્સ માટે 12 મહિના છે અને ડેબ્ટ ફંડ્સ માટે 36 મહિના છે.

ટૂંકા ગાળાના મૂડી લાભની શ્રેણી નીચેના કારણોસર મહત્વપૂર્ણ છે:

ટૂંકા ગાળાના મૂડી લાભ અને લાંબા ગાળાના મૂડી લાભ માટે મ્યુચ્યુઅલ ફંડ પર તમારા મૂડી લાભનું ટૅક્સેશન અલગ રીતે કરવામાં આવે છે. તેથી, તમારા વિશિષ્ટ ફંડ માટે ટૂંકા ગાળાના લાભ કેવી રીતે વ્યાખ્યાયિત કરવામાં આવે છે તે તમારે સમજવાની જરૂર છે.

કોઈ ફંડથી તમારું રિટર્ન સમય જતાં વધી શકે છે. શૉર્ટ ટર્મ એટલે કે ટૂંકા ગાળા અને લોન્ગ ટર્મ એટલે કે લાંબાગાળા માટે રિટર્નનો ખ્યાલ હોવાથી તમને ફંડ દ્વારા દર્શાવેલ પેટર્ન સમજવામાં મદદ મળે છે. આ તમને વધુ સારા રોકાણના નિર્ણયો લેવામાં મદદ કરશે.

ટૂંકા ગાળાના મૂડી લાભ માટે કરની અસરો

ઇક્વિટી-ઓરિએન્ટેડ મ્યુચ્યુઅલ ફંડ યુનિટ્સના ટ્રાન્સફર પર ઉદ્ભવતા એસટીસીજીના કિસ્સામાં આવકવેરા અધિનિયમ, 1961ની કલમ 111એ લાગુ પડે છે. આવા લાભ પર 15%ના એસટીસીજી કર દર સાથે વત્તા સરચાર્જ અને સેસ પર લાગુ પડે છે. સરચાર્જ અને સેસના દરો રોકાણકારની આવકવેરા શ્રેણીના આધારે અલગ-અલગ હોય છે.

સામાન્ય એસટીસીજી એ એસટીસીજી છે જે કલમ 111એ હેઠળ આવરી લેવામાં આવતી નથી. આવી સંપત્તિમાં ડેબ્ટ ફંડ્સ અથવા ડેબ્ટ-ઓરિએન્ટેડ ફંડ્સ શામેલ છે. કરદાતાના આવકવેરા સ્લેબના સંબંધમાં સામાન્ય એસટીસીજી પર કર લગાવવામાં આવે છે.

મ્યુચ્યુઅલ ફંડના પ્રકારો મુજબ ટૂંકા ગાળાના મૂડી લાભ કર

નીચેના ટેબલમાં વિવિધ પ્રકારના મ્યુચ્યુઅલ ફંડ માટે શૉર્ટ-ટર્મ કેપિટલ ગેઇન ટૅક્સની અસરોનો સાર આપવામાં આવ્યો છે:

ઇક્વિટી ફંડ્સ પર એસટીસીજીનું ઉદાહરણ

ધારો કે તમે જાન્યુઆરી 1લી, 2023ના રોજ ઇક્વિટી ફંડમાં રૂપિયા 10,000નું રોકાણ કરો છો, અને ડિસેમ્બર 1, 2023 ના રોજ તમારી તમામ યુનિટને રૂપિયા 12,000 માં વેચો છો. આ કિસ્સામાં વસૂલવામાં આવેલ મૂડી લાભ ₹2,000 છે. ધારણ કરવાનો સમયગાળો 12 મહિનાથી ઓછો હોવાથી, મૂડી લાભને એસટીસીજી તરીકે માનવામાં આવશે અને 15% વત્તા સરચાર્જ અને સેસના એસટીસીજી કર દર પર કર વસૂલવામાં આવશે.

જો કે, ચાલો આપણે એ ઉદાહરણને જોઈએ જ્યાં તમે જાન્યુઆરી 2018માં રૂપિયા 10,000 કિંમતના ડેબ્ટ ફંડ એકમો ખરીદ્યા હતા અને જાન્યુઆરી 2020માં રૂપિયા 12,000 માટે એકમો વેચી છે. હોલ્ડિંગનો સમયગાળો 36 મહિનાથી ઓછો હોવાથી તમે ટૂંકા ગાળાનો કેપિટલ ગેઇન ટેક્સ ચૂકવો છો.

ટૂંકા ગાળાનું મૂડી નુકસાન

ટૂંકા ગાળાનું મૂડી નુકસાન (એસટીસીએલ) એક મૂડી નુકસાન છે જે એસટીસીજી માટે ઉલ્લેખિત હોલ્ડિંગ અવધિ કરતાં ઓછા સમય માટે ધારણ કરેલી સંપત્તિના વેચાણ પર સમજવામાં આવે છે. એસટીસીએલ મ્યુચ્યુઅલ ફંડ અને અન્ય સંપત્તિ પર એસટીસીજી સામે ઑફસેટ કરી શકાય છે. જો એસટીસીએલ એસટીસીજી કરતા વધારે હોય, તો વધારાના એસટીસીએલને 8 વર્ષ સુધી આગળ વધારી શકાય છે અને તે વર્ષોમાં વસૂલવામાં આવેલા એસટીસીજી સામે ઑફસેટ કરી શકાય છે.

ટૂંકા ગાળાના મૂડી લાભ પર કર ઘટાડવાના સૂચન

આદર્શ રીતે, તમારે રોકાણ માટે મુખ્ય માપદંડ તરીકે કરની અસરો મૂકવો જોઈએ નહીં. જો કે, તમે તમારા પોર્ટફોલિયોની ટૅક્સ જવાબદારીને ઘટાડવા માટે નીચેની પદ્ધતિઓનો ઉપયોગ કરી શકો છો:

લાંબા ગાળા માટે ઇન્વેસ્ટ કરો. જેટલા લાંબા સમય સુધી તમારી મ્યુચ્યુઅલ ફંડ એકમો હોલ્ડ કરે છે, તેટલી વધુ સંભાવના છે કે તમે લાંબા ગાળાના મૂડી લાભ (એલટીસીજી) બનાવો છો, જે એસટીસીજી કરતાં ઓછા દરે કરવામાં આવે છે.

તમે ઈએલએએસ ફંડમાં તમારા ઇન્વેસ્ટમેન્ટનો પ્રમાણ વધારી શકો છો કારણ કે તેઓ તમને ટૅક્સનો લાભ આપે છે. ઇક્વિટી-લિંક્ડ સેવિંગ સ્કીમ્સ (ઇએલએસએસ) દ્વારા મ્યુચ્યુઅલ ફંડમાં રોકાણ કરવાથી તમને મૂડી લાભ પર તમારી ટૅક્સની જવાબદારી ઘટાડવામાં મદદ મળી શકે છે.

એસટીસીજીને સમજવું શા માટે મહત્વપૂર્ણ છે?

ટૂંકા ગાળાના મૂડી લાભની કલ્પના મ્યુચ્યુઅલ ફંડ તેમજ મ્યુચ્યુઅલ ફંડની કરપાત્રતા બંનેને સમજવામાં મદદરૂપ થાય છે. આમાં રોકાણ કરવા માટે યોગ્ય મ્યુચ્યુઅલ ફંડની પસંદગી કરતી વખતે આ બંને અભિગમો ધ્યાનમાં લેવાની મહત્વપૂર્ણ બાબતો છે.

ઉદાહરણ તરીકે, તમે મ્યુચ્યુઅલ ફંડમાં રોકાણ કરવાનું પસંદ કરી શકો છો જેમાં તમે ઉચ્ચ ટૂંકા ગાળાના મૂડી લાભ પ્રદાન કરવાની અપેક્ષા રાખો છો. આ ખરું છે કે ખાસ કરીને જો તમારી ઇન્વેસ્ટમેન્ટની સમયસીમા ટૂંકા ગાળા માટે છે. બીજી તરફ, જો લાગુ કર દરોમાં તફાવતની અસર વધુ હોય તો તમે લાંબા ગાળા માટેરકાણ કરવાનું જાળવી રાખવાનું પસંદ કરી શકો છો. ઉદાહરણ તરીકે, જો તમે એસટીસીજીમાંથી રૂપિયા 5,000 મેળવી રહ્યા છો પરંતુ લાંબા ગાળા માટે ભંડોળ રાખતા નથી, તો તે તમને ટૅક્સમાં રૂપિયા 6,000 વધુ ખર્ચ કરી રહ્યું છે તો એકંદર નુકસાનને ટાળવા માટે રોકાણ કરવું સમજદારીભર્યું બની શકે છે.

સંક્ષિપ્ત

એન્જલ તમને મ્યુચ્યુઅલ ફંડ અને સ્ટૉક્સને નેવિગેટ કરવામાં અને તેમાં સરળતાથી ઇન્વેસ્ટ કરવામાં મદદ કરે છે. આજે અમારી સાથે ડિમેટ એકાઉન્ટ ખોલો અને સંપૂર્ણ નવા લેવલ પર ઇન્વેસ્ટ કરવાનો અનુભવ કરો!

FAQs