ఇండియన్ డిపాజిటరీ రసీదు

మీరు విదేశాలకు చెందిన కంపెనీల స్టాక్స్‌లో పెట్టుబడులు పెట్టాలనుకుంటే? సాంప్రదాయకంగా, మీరు మీ డీమాట్ అకౌంట్ ద్వారా మరియు మీరు పెట్టుబడి పెట్టాలనుకుంటున్న దేశంలో నిధులతో ఉన్న బ్యాంక్ అకౌంట్ ద్వారా దీన్ని చేసి ఉంటారు. రిజర్వ్ బ్యాంక్ ఆఫ్ ఇండియా ఈక్విటీ సాధనాలలో, $200,000 వరకు పెట్టుబడులు పెట్టడానికి అనుమతిస్తుంది. అయితే, ఇది సంక్లిష్టమైన ప్రక్రియగా ఉండవచ్చు.

ప్రత్యామ్నాయంగా, మీరు దేశీయ మ్యూచువల్ ఫండ్ (MF) ద్వారా ప్రయత్నించవచ్చు, దాని నిధులను విదేశాలలో విదేశీ ఫండ్‌లో పెట్టుబడి పెడతారు, ఇది అంతర్జాతీయ కంపెనీ లలో లేదా నేరుగా స్క్రిప్ట్స్‌ లో పెట్టుబడులు పెడుతుంది. ఏదేమైనా, ద్రవ్య మార్పిడి రిస్క్ ల వల్ల MF లు ప్రభావితమవుతున్నందున ఇది చాలా క్లిష్టమైన ప్రక్రియ. ఈ సందర్భంలో, స్థానిక ద్రవ్యం లో మీ పెట్టుబడులు అంతర్జాతీయ మార్కెట్లలో విడుదలయ్యే ముందు ప్రపంచ ద్రవ్యంగా మార్చబడతాయి. 

ఆపై వచ్చింది, స్టాక్ మార్కెట్లో కొత్త పెట్టుబడి పరికరం- ఇండియన్ డిపాజిటరీ రసీదులు (IDR). దీర్ఘకాలిక ప్రతిఫలం పొందడానికి మీరు ఇందులో పెట్టుబడి పెట్టవచ్చు. ఇది కొద్దిగా భిన్నంగా ఉన్నప్పటికీ, ఈక్విటీ షేర్ వలె పనిచేస్తుంది. భారత స్టాక్ మార్కెట్ భారతదేశంలో జాబితా చేయబడిన కంపెనీ ల షేర్లను ట్రేడ్ చేస్తుంది. కంపెనీలు భారతీయ లేదా విదేశీ కావచ్చు, కాని భారతీయులు తమ షేర్లను కొనాలంటే ఆ కంపెనీలు భారతదేశంలో ముఖ్యమైన వ్యాపారం చేయాలి.

అయితే, మీరు మైక్రోసాఫ్ట్, గూగుల్ లేదా ఆపిల్ వంటి అంతర్జాతీయ సంస్థల షేర్లను సొంతం చేసుకోవాలనుకుంటే, మీరు ఇండియన్ డిపాజిటరీ రసీదులను ఎంచుకోవచ్చు.

ఇండియన్ డిపాజిటరీ రసీదు అంటే ఏమిటి?

ఒక IDR భారతీయ రూపాయిలలో ఉంటుంది మరియు దీనిని దేశీయ డిపాజిటరీ SEBI (సెక్యూరిటీస్ అండ్ ఎక్స్ఛేంజ్ బోర్డ్ ఆఫ్ ఇండియా లో నమోదు చేసిన సెక్యూరిటీల సంరక్షకుడు) చే సృష్టించబడినది. విదేశీ కంపెనీ లకు భారతీయ సెక్యూరిటీల మార్కెట్ల నుండి నిధులు సేకరించడానికి వీలుగా కంపెనీ యొక్క అంతర్లీన ఈక్విటీకి వ్యతిరేకంగా ఇది జారీ చేయబడుతుంది. భారతీయ ఈక్విటీ మార్కెట్లలో జాబితా చేయడానికి విదేశీ కంపెనీలను అనుమతించనందున, ఆ కంపెనీల షేర్లను సొంతం చేసుకోవడానికి IDR ఒక మార్గం. ఈ IDR లను భారతీయ స్టాక్ ఎక్స్ఛేంజీలలో జాబితా చేయవచ్చు. IDRల ద్వారా మీరు నేరుగా అంతర్జాతీయ కంపెనీలలో డబ్బు పెట్టుబడి పెట్టవచ్చు.

ఇవి భారతదేశంలో పనిచేసే అనుబంధ సంస్థలను కలిగి ఉన్న విదేశీ కంపెనీలు. ఈ శాఖలు జాబితా చేయబడనందున, సంస్థలు భారతీయ పెట్టుబడిదారులకు షేర్లను అందిస్తున్నాయి. IDR జారీతో వచ్చిన మొదటి కంపెనీ స్టాండర్డ్ చార్టర్డ్ Plc.

ఇండియన్ డిపాజిటరీ రశీదులు 1927 లో ప్రవేశపెట్టిన అమెరికన్ డిపాజిటరీ రసీదులపై ఆధారపడి ఉన్నాయి. సెక్యూరిటీస్ అండ్ ఎక్స్ఛేంజ్ బోర్డ్ ఆఫ్ ఇండియా (SEBI) మొదట IDR నిబంధనలను అమలు చేసింది. రిజర్వ్ బ్యాంక్ ఆఫ్ ఇండియా (RBI) విదేశీ మారక నిర్వహణ చట్టం కింద కార్యకలాపాలు జారీ చేసింది.

భారతీయ డిపాజిటరీ రశీదులు జూన్ 11, 2010 న BSE మరియు NSE లో ప్రారంభమయ్యాయి.

ఇండియన్ డిపాజిటరీ రశీదులు జారీ చేయడానికి ఎవరు అర్హులు?

విదేశీ జారీ చేసే కంపెనీ ప్రీ-ఇష్యూ పెయిడ్-అప్ క్యాపిటల్ మరియు కనీసం US $50 మిలియన్ల స్వచ్ఛంద నిల్వలను కలిగి ఉండాలి మరియు దాని మాతృదేశంలో కనీసం 100 మిలియన్ డాలర్ల కనీస సగటు మార్కెట్ క్యాపిటలైజేషన్ (గత మూడు సంవత్సరాలలో) కలిగి ఉండాలి. దాని మాతృదేశంలో స్టాక్ ఎక్స్ఛేంజీలో గత మూడు సంవత్సరాలలో నిరంతర ట్రేడింగ్ రికార్డ్ లేదా చరిత్ర ఉండాలి. గత ఐదు సంవత్సరాలలో కనీసం మూడు సంవత్సరాలు లాభాలు పంపిణీ చేసిన ట్రాక్ రికార్డ్ ఉండాలి. ఇది దాని స్వదేశంలో జాబితా చేయబడాలి మరియు ఏ రెగ్యులేటరీ బాడీ చేత కూడా సెక్యూరిటీలను జారీ చేయడాన్ని నిషేధించబడకూడదు మరియు సెక్యూరిటీల మార్కెట్ నిబంధనలకు అనుగుణంగా మంచి ట్రాక్ రికార్డ్ కలిగి ఉండాలి. ఒక IDR జారీ పరిమాణం 50 కోట్ల కన్నా తక్కువ ఉండకూడదు.

విదేశీ సంరక్షక బ్యాంక్ భారతదేశం వెలుపల ఉన్న బ్యాంకింగ్ సంస్థ. దీనికి భారతదేశంలో వ్యాపార స్థానం ఉంది. జారీ చేసే కంపెనీ యొక్క ఈక్విటీ షేర్లకు ఇది సంరక్షకుడిగా పనిచేస్తుంది, దీనికి వ్యతిరేకంగా భారతీయ డిపాజిటరీ రశీదులు జారీచేసేవారి యొక్క అంతర్లీన ఈక్విటీ షేర్లలో జమ చేయాలని ప్రతిపాదించబడింది. దేశీయ డిపాజిటరీ అనేది SEBI లో రిజిస్టర్ చేయబడిన సెక్యూరిటీల సంరక్షకుడు మరియు IDR లను జారీ చేయడానికి జారీ చేసిన కంపెనీచే అధికారం. ఒక వాణిజ్య బ్యాంకర్ SEBI లో రిజిస్టర్ చేయబడతాడు, అతను తగిన శ్రద్ధతో బాధ్యత వహిస్తాడు మరియు వీరి ద్వారా భారతీయ డిపాజిటరీ రశీదు జారీ చేయడానికి ముసాయిదా వివరణ పత్రం జారీచేసే కంపెనీ SEBI కి దాఖలు చేస్తుంది. 

IDR  జారీ ప్రక్రియ

SEBI మార్గదర్శకాల ప్రకారం, దేశీయ షేర్లను జారీ చేసిన విధంగానే భారతీయ నివాసితులకు భారతీయ డిపాజిటరీ రశీదులు ఇవ్వబడతాయి. ఈ ప్రక్రియలో జారీచేసే కంపెనీ భారతదేశంలో పబ్లిక్ ఆఫర్ ఇవ్వడం జరుగుతుంది, మరియు నివాసితులు భారతీయ షేర్ల కోసం బిడ్ వేసిన విధంగానే బిడ్ వేయవచ్చు. జారీ చేసే విధానం ఒకటే. కంపెనీ డ్రాఫ్ట్ రెడ్ హెర్రింగ్ ప్రాస్పెక్టస్ (DRHP)ను దాఖలు చేయాల్సిన అవసరం ఉంది, దీనిని SEBI పరిశీలిస్తుంది. SEBI తన అనుమతి ఇచ్చిన తరువాత, కంపెనీ జారీ తేదీలను నిర్ణయిస్తుంది మరియు కంపెనీ రిజిస్ట్రార్ వద్ద పత్రాన్ని దాఖలు చేస్తుంది. దీనిని అనుసరించి, కంపెనీ ఈ జారీను మార్కెటింగ్ చేయడానికి ముందుకు వెళుతుంది. జారీ నిర్ణీత సంఖ్యలో రోజులు తెరిచి ఉంచబడుతుంది మరియు పెట్టుబడిదారులు తమ దరఖాస్తు పత్రాలను బిడ్డింగ్ కేంద్రాలలో సమర్పించవచ్చు. పెట్టుబడిదారులు ధర బ్యాండ్ లోపల బిడ్ వేస్తారు మరియు జారీ ముగిసిన తర్వాత తుది ధర నిర్ణయించబడుతుంది. ఏదైనా పబ్లిక్ జారీలో ఈక్విటీ షేర్ల కోసం చేసిన విధంగా రసీదులు పెట్టుబడిదారులకు వారి డీమాట్ అకౌంట్ లో కేటాయించబడతాయి.

IDR  పన్ను మరియు ఈక్విటీ షేర్లు

IDR మరియు ఈక్విటీ షేర్ల మధ్య చాలా సారూప్యత ఉంది. IDR  హోల్డర్లకు షేర్ హోల్డర్ల మాదిరిగానే దాదాపు హక్కు ఉంటుంది. మీరు కంపెనీకి ప్రతికూలంగా లేదా వ్యతిరేకంగా ఓటు వేయవచ్చు, డివిడెండ్, బోనస్ లేదా హక్కుల జారీను కంపెనీ ప్రకటించినప్పుడు పొందవచ్చు.

అయితే, IDRలకు ఈక్విటీ షేర్ల మాదిరిగానే పన్ను విధించరు. మీరు కొనుగోలు చేసిన సంవత్సరంలోనే ఒక IDR ను అమ్మితే  మీ IDR లాభాలు మీ ఆదాయపు పన్ను రేట్లపై పన్ను విధించబడతాయి. పన్ను రేట్లు ఇండెక్సేషన్ లేకుండా 10% మరియు ఒక సంవత్సరం తరువాత నిష్క్రమణలకు ఇండెక్సేషన్ తో 20% ఉంటుంది.

ముగింపు

అనేక కనిపించే ప్రయోజనాలు ఉన్నప్పటికీ, IDRలలో మరొక దేశంలో అంతర్లీన షేర్లకు కరెన్సీ రిస్క్ ఉంటుంది. మార్పిడి రేటులో హెచ్చుతగ్గులు డివిడెండ్ చెల్లింపు విలువను ప్రభావితం చేస్తాయి. విదేశీ కంపెనీ ఉన్న దేశం మాంద్యం, మహమ్మారి, బ్యాంకు వైఫల్యాలు లేదా రాజకీయ తిరుగుబాటు వంటి అపూర్వమైన సంఘటనలను ఎదుర్కొనే అవకాశం ఉన్నందున ఇతర రిస్క్ లు కూడా ఉన్నాయి. అలాగే, ఒక కంపెనీ మద్దతు లేని సెక్యూరిటీ లకు హాజరుకావడం వల్ల రిస్క్ లు ఉన్నాయి. డిపాజిటరీ రశీదు ఎప్పుడైనా ఉపసంహరించుకోవచ్చు మరియు షేర్లు అమ్మబడటానికి వేచి ఉన్న కాలం మరియు పెట్టుబడిదారులకు పంపిణీ చేసిన ఆదాయం సుదీర్ఘంగా ఉండవచ్చు.