બુક વૅલ્યૂ શું છે અને તેની ગણતરી કેવી રીતે કરવી?

કંપનીની કિંમત જાણવા માટે બુક વૅલ્યૂ એ સૌથી મહત્વપૂર્ણ પરિબળ છે. પરંતુ બુક વૅલ્યૂની ગણતરી કેવી રીતે કરવી? કંપનીના બુક વૅલ્યૂ વિશે બધું જાણવા માટે આગળ વાંચો.

 

નાણાંનું રોકાણ કરવાનો મુખ્ય ઉદ્દેશ્ય નફો કમાવવા અને ભંડોળ ઊભું કરવાનો છે. આ રીતે તમામ રોકાણકારને સલાહ આપવામાં આવે છે કે તેઓ તેમની મહેનતના નાણાંનું રોકાણ કરતા પહેલા કંપનીની કામગીરીનું મૂલ્યાંકન કરે. પરંતુ શું તમે જાણો છો કે કંપનીની કામગીરીનું મૂલ્યાંકન કેવી રીતે થાય છે? કંપનીના કામગીરીનું મૂલ્યાંકન કરવાની ઘણી રીતો છે, જેમ કે નફાકારકતા ગુણોત્તર અથવા શેર દીઠ કમાણી (EPS)ની ગણતરી કરવી. આ પદ્ધતિઓમાંથી એક પ્રમાણભૂત મેટ્રિક બુક વૅલ્યૂ છે, જેનો ઉપયોગ કંપનીની સંપત્તિના મૂલ્યનું મૂલ્યાંકન કરવા માટે થાય છે. બુક વૅલ્યૂ શું છે અને તેની ગણતરી કેવી રીતે કરવી તે જાણવા માટે આ આર્ટિકલ વાંચો. 

 

બુક વૅલ્યૂ શું છે? 

કોઈ પણ કંપનીની નાણાંકીય સ્થિતિનો ઉલ્લેખ કરતી વખતે તમે કદાચ ‘બુક વૅલ્યૂ‘ શબ્દનો ઉપયોગ કર્યો હશો. પણ તે શું છે? ચાલો ઊંડાણપૂર્વક સમજીએ. બુક વૅલ્યૂએ કંપનીની ચોખ્ખી અસ્કયામતો મૂલ્ય છે જે તેના નાણાંકીય સ્ટેટમેન્ટમાં નોંધવામાં આવે છે. સાદા શબ્દોમાં, બુક વૅલ્યૂએ કંપનીની કુલ અસ્કયામતો બાદ અમૂર્ત અસ્કયામતો અને જવાબદારીઓ છે. આ શબ્દ એકાઉન્ટિંગ બોલચાલમાંથી ઉદ્દભવ્યો છે, જ્યાં બેલેન્સ શીટને ઘણીવાર કંપનીના ‘બુક્સ‘ તરીકે ઓળખવામાં આવે છે અને તેને પેઢીની ચોખ્ખી સંપત્તિ મૂલ્ય તરીકે પણ ઓળખવામાં આવે છે. 

 

આમાં, કંપનીની સંપત્તિમાં રોકડ, ડિપોઝિટના સર્ટીફીકેટ, રોકાણો, પ્લાન્ટ/કંપનીના ખર્ચ, સાધનો, જમીન, બૌદ્ધિક સંપદા અને વધુનો સમાવેશ થશે. જ્યારે કંપનીની જવાબદારીઓમાં લોન, પગાર, ભાડું, ગીરો, ચૂકવવાપાત્ર ડિવિડન્ડ અને ઘણું બધું સામેલ છે. કંપનીની કુલ અસ્કયામતોનો ઉપયોગ કરીને તેની ગણતરી કરવામાં આવી હોવાથી, નોંધપાત્ર ભૌતિક સંપત્તિ ધરાવતી કંપનીનું પુસ્તક બુક વૅલ્યૂ હશે.

બુક વૅલ્યૂની ગણતરી કેવી રીતે કરવી?

જેમ કે પહેલા ઉલ્લેખ કરવામાં આવ્યો છે, બુક વૅલ્યૂ એ તેની બેલેન્સ શીટના આધારે કંપનીની કુલ સંપત્તિ અને જવાબદારીઓ વચ્ચેનો તફાવત છે. 

તમે પુસ્તક બુકની ગણતરી કરવા માટે નીચેના સૂત્રનો ઉપયોગ કરી શકો છો.

બુક વૅલ્યૂ = કુલ સંપત્તિ – કુલ જવાબદારીઓ

જો કે, જો કોઈ કંપની પાસે અમૂર્ત અસ્કયામતો હોય, તો તેને પણ બુક વૅલ્યૂની ગણતરીમાં ધ્યાનમાં લેવી જોઈએ. આ રીતે, તમે નીચેના સૂત્રનો ઉપયોગ કરી શકો છો: 

બુક વૅલ્યૂ = કુલ સંપત્તિ – (અમૂર્ત સંપત્તિ + કુલ જવાબદારીઓ) 

આ ગણતરીને ઉદાહરણની મદદથી સમજીએ.

કંપનીના નાણાકીય રેકોર્ડની અનુસાર, X Co.(કંપની) પાસે ₹ 5.5 કરોડની કુલ સંપત્તિ, ₹ 3.2 કરોડની જવાબદારીઓ અને ₹ 1 કરોડની ગુડવિલ( સારી રીતે જામેલો ધંધો) છે. હવે, ચાલો ઉપરોક્ત સૂત્રનો ઉપયોગ કરીને બુક વૅલ્યૂની ગણતરી કરીએ.

બુક વૅલ્યૂ = 5.5 – (3.2 + 1)

 

બુક વૅલ્યૂ = ₹1.3 કરોડ

 

બુક વૅલ્યૂ શું દર્શાવે છે?

હવે જ્યારે તમે બુક વૅલ્યૂની ગણતરી કેવી રીતે કરવી તે જાણો છો, તે શું દર્શાવે છે તે સમજવાનો સમય છે.

 

જો બુક વૅલ્યૂ ઓછી હોય, તો એવું માનવામાં આવે છે કે કંપનીના શેરનું મૂલ્ય ઓછું છે. બીજી તરફ, જો બુક વૅલ્યૂ વધારે હોય, તો એવું માનવામાં આવે છે કે કંપનીનો સ્ટોક વધુ પડતું મૂલ્ય છે. જો કે, કોઈ પણ રોકાણનો નિર્ણય લેવા માટે, તમારે માત્રસ બુક વૅલ્યૂ પર આધાર રાખવો જોઈએ નહીં; અન્ય પરિમાણોને પણ ધ્યાનમાં લેવા જોઈએ, જેમ કે બજાર વૅલ્યૂ અને કિંમત-થી-કમાણી ગુણોત્તર (P/E).

બુક વૅલ્યૂનું મહત્વ 

નીચેના મુદ્દાઓ તમને સમજવામાં મદદ કરશે કે કંપની માટે બુક વૅલ્યૂ શા માટે મહત્વપૂર્ણ છે.

• તે સ્ટોકની બુક વૅલ્યૂ દર્શાવે છે, જે પતાવટના કિસ્સામાં શેરધારકોને પ્રાપ્ત થશે તે રકમ છે.
• મૂડી રોકાણની સંભાવના જાણવા માટે વિવિધ કંપનીઓના કામગીરીની બુક વૅલ્યૂ દ્વારા તુલના કરી શકાય છે.
• શેરની કિંમત વધારે છે કે ઓછી કિંમતે છે તેનું મૂલ્યાંકન કરવા માટે તેની સરખામણી કંપનીના બજાર વૅલ્યૂ સાથે કરી શકાય છે.
• તે અનુમાન લગાવામાં મદદ કરે છે કે શું સ્ટોકમાં વૃદ્ધિની ભારે સંભાવના છે અથવા રોકાણકારો તેને મોટા જથ્થામાં ખરીદશે કે કેમ.
• જો બુક વૅલ્યૂ બજાર મૂલ્ય કરતાં વધી જાય, તો તેનો અંદાજ લગાવી શકાય છે કે શેરનું મૂલ્ય ઓછું છે અને બજારને તેના પર વિશ્વાસ નથી. શેરનું મૂલ્યાંકન ઓછું હોવાથી રોકાણકારો મોટી માત્રામાં ખરીદી કરે તેવી શક્યતાઓ છે.
• જો બુક વૅલ્યૂ બજારમૂલ્ય કરતાં ઓછી હોય, તો તેને ગણી શકાય કારણ કે સ્ટોક વધુ પડતા મૂલ્યના છે અને માર્કેટમાં મોટી વૃદ્ધિની સંભાવના છે.

બુક વૅલ્યૂની મર્યાદાઓ

બુક વૅલ્યૂ સાથે સંકળાયેલી મર્યાદાઓ નીચે અનુસાર છે.

• તે પેટન્ટ, ટ્રેડમાર્ક અને કૉપિરાઈટ જેવી અમૂર્ત અસ્કયામતોને સિવાય માત્ર મૂર્ત અસ્કયામતોને જ ગણે છે.
• તે કિંમતો માટે ઐતિહાસિક ખર્ચનો ઉપયોગ કરે છે અને આજના ફુગાવા, ફોરેક્સ અને બજારના ફેરફારોને ધ્યાનમાં લેતા નથી.
• તે કંપનીની બેલેન્સ શીટ પર આધારિત છે, જે ત્રિમાસિક અથવા વાર્ષિક ધોરણે જારી કરવામાં આવે છે; આ રીતે, ગણતરીના સમયે બુક વૅલ્યૂનું મૂલ્યાંકન સંબંધિત ન હોઈ શકે

બુક વૅલ્યૂ અને બજાર વૅલ્યૂ વચ્ચેનો તફાવત

બુક વૅલ્યૂ અને બજાર મૂલ્ય વચ્ચેનો તફાવત સમજવા માટે આગળ વાંચો.

 

 

નિષ્કર્ષ

બુક વેલ્યનો અર્થ એ છે કે કંપનીની ચોખ્ખી સંપત્તિનું મૂલ્ય તેના નાણાંકીય સ્ટેટમેન્ટમાં નોંધાયેલ છે. આ આર્ટિકલ પરથી સ્પષ્ટ થાય છે કે કંપનીનું મૂલ્ય નક્કી કરવામાં બુક વૅલ્યૂ મહત્ત્વનો ભાગ ભજવે છે. જો કે, બુક વેલ્યુની સાથે, તમારે પ્રાઇસ-ટુ-બુક (P/B) રેશિયો, પ્રાઇસ-ટુ-અર્નિંગ્સ (P/E) રેશિયો, EBITDA-ટુ-સેલ્સ રેશિયો અને માર્કેટ જેવા અન્ય પરિમાણો પણ ધ્યાનમાં લેવા જોઈએ. કોઈ પણ કંપનીમાં રોકાણ કરતા પહેલા મૂડીકરણ.